آفت و بیماری سبزی و صیفیجات
در این مقاله انواع آفت و بیماری سبزی و صیفی جات را بررسی میکنیم.
لکه برگی چغندر
این بیماری قارچی زمستان را در بقایای گیاهان بیمار یا روی بذر میگذراند. از طریق باران، باد، حشرات، ابزار و دست انسان انتشار مییابد. رطوبت بالا و گرمای زیاد آن را تشدید میکند.
گیاهان حساس: چغندر قرمز لبویی، اسفناج و چغندر قند.
علائم
ایجاد لکههای کوچک نسبتا گرد با مرکز خاکستری روشن و حاشیه صورتی مایل به قهوهای در برگها.
مبارزه
بقایای گیاهی را پاک کرد. استفاده از بذر تازه. به ندرت میزان خسارت قابل توجه میباشد.
سوسک مارچوبه
سوسکهای بالغ تا ۶ میلیمتر طول داشته و حاشیه بالهایشان به طور مشخص زرد و سیاه است. لاروها سیاه مایل به خاکستری با پشت برآمده هستند. حشرات بالغ در زیر سنگها، زیر خاک و در بقایای گیاهان، زمستان گذرانی میکنند و در بهار از شاخ و برگهای مارچوبه تغذیه میکنند.
در خرداد ماه تخم گذاری کرده و در سال ممکن است دو یا سه نسل داشته باشند.مارچوبه به این آفت حساس است.
علائم
شاخ و برگها خورده میشوند، میزان رشد گیاه کم میشود.
مبارزه
لاروها و حشرات بالغ را جمعآوری کرد. بقایای گیاهان را از محلهایی که ممکن است سوسکها زمستان گذرانی کرده، تمیز کرد (سمپاشی).
زنگ سفید کلم
بیماری قارچی است که توسط باد، حشرات و باران انتشار مییابد. زمستان را در خاک به سر میبرد.
گیاهان حساس: سبزیها و کلمهای زینتی
علائم
لکههای کوچک سفید نرم شبیه رنگ نقاشی بر روی برگها و ساقه که بعدا به شکل پودر درمیآیند. تغییر شکل نواحی آلوده و یا تمام گیاه.
مبارزه
گیاهان بیمار را از بین برد. استفاده از یک برنامه جدی تناوب زراعی.
شته کلم
حشرات بالغ این آفت به رنگ سبز مایل به خاکستری هستند و با موم آردی سفید پودری پوشانیده شدهاند. تخمهای زمستانی که بر روی ساقه و برگهای کلم گذاشته میشوند، در بهار باز میشوند. آلودگی بیماری از اواسط تابستان ظاهر شده در اوایل تا اواسط پاییز به اوج خود میرسد. گیاهان حساس: کلمها.
علائم
جمعیت زیاد آفت موجب تغییر شکل و رنگ برگها میشود. آلودگی شدید میتواند رشد را متوقف ساخته، نوک ساقه و بوتههای جوان را خشک کند.
مبارزه
به محض پایان تولید محصول، کلمهای زمستانه را از بین ببرید. این کار باید تا اواسط بهار انجام شود. بقایای گیاهان را در عمق توده کمپوست یا در گودال کمپوست دفن کنید. بوتههای جوان را دائم از اوایل تابستان تا پاییز مورد بررسی قرار دهید و هر گونه تخم یا پوره را له کنید.
لاروهای پروانه کلم پیچ
دو نوع لارو پروانه وجود دارند، که آفت کلم میباشند. سفیده بزرگ کلم یا پروانه درشت سفید، که سفید مایل به کرم رنگ میباشد و گوشه بالهای جلوی آن پهن و سیاه رنگ است. در ماه فروردین و اردیبهشت ظاهر میشود. دستههای تخمهای نارنجی روشن آفت در سطح رویی یا زیری برگها گذاشته میشوند.
لاروهای مشخص زرد و سیاه را اغلب در گروههای بزرگی میتوان یافت که تا ۵ سانتیمتر طول دارند و به مدت یک ماه یا بیشتر تغذیه میکنند. در سال ۲-۳ نسل دارد. نسل بهاری پروانههای سفیده کوچک کلم، سفید رنگ هستند و گوشه بالهای جلوی آنها سیاه رنگ است. گوشه بالهای جلوی نسل تابستانه تیرهتر بوده و خال سیاه رنگی در بالها دارند.
تخمها به صورت انفرادی در سطح زیری برگها گذاشته میشوند. لاروها تا ۳/۵ سانتیمتر طول داشته و سبز مخملی رنگ هستند؛ که این رنگ کشف آنها را مخصوصا وقتی در طول رگبرگها قرار دارند، مشکل میسازد. اغلب در مغز بوته در حال تغذیه یافت میشوند. شدیدترین حمله در اواخر تابستان رخ میدهد.
گیاهان حساس: کلمها، پروانههای درشت ممکن است به گل لادن نیز حمله کنند.
علائم
شاخ و برگها خورده میشوند. یک بوته ممکن است به سرعت به یک اسکلت تبدیل شود.
مبارزه
گیاهان را وقتی که پروانهها مشاهده شدند مورد بازرسی قرار دهید.تخمها را له و لاروها را جمعآوری کنید. زنبورها در کنترل این آفت اثر بخصوصی دارند. برای جداسازی پروانهها،محصول را در زیر توری نازک بکارید.
وجب کنک (Looper) کلم پیچ
حشره کامل این آفت پروانه شب پرواز، خاکستری رنگ با یک لکه نقرهای در وسط هر بال جلویی است. آنها در اردیبهشت ماه از شفیره زمستانی درآمده و در سطح زیری برگها تخم ریزی میکنند. لاروها خاکستری رنگ به طول ۴ سانتیمتر بوده، دو نوار طولی سفید؛ هرکدام در یک طرف پشت بدن آنها دیده میشود.
گیاهان حساس: کلمها ( کلم پیچ، کلم گل و بروکلی)، همچنین بسیاری از سایر سبزیها.
علائم
لاروها سوراخهای درشتی در برگها ایجاد کرده، ممکن است تمام بوته را از بین ببرد.
مبارزه
جمع کردن دستی لاروها به دفعات متعدد در هفته و انداختن آنها در محلول صابون. قبل از ظهور حشرات کامل در بهار، بقایای گیاهی را با شخم زیر خاک کنید. زنبورهای پارازیت محلی را با کاشتن گیاهان دارای گلهای غنی از گرده و شهد جلب نمایید.
مگس ریشه کلم پیچ
حشرات بالغ این حشره، ۶ میلیمتر طول داشته، به خرمگس کوچکی شباهت دارند. آنها تخمهای خود را در خاک، نزدیک و گاهی روی گیاه میزبان قرار میدهند. لاروهای بدون پا از ریشهها تغذیه میکنند. معمولا میزان خسارت در اواخر بهار و اوایل تابستان بیشتر است؛ اما یک نسل دوم یا سوم هم در پاییز ممکن است خسارت بزند. گیاهانی که در گلدان و ظرفهای دیگر پرورش مییابند، نیز در معرض حمله آفت هستند.
گیاهان حساس: کلمها و گیاهان وابسته خانواده چلیپائیان و شب بو.
علائم
گیاهان جوان پژمرده شده یا رشدشان کم میشود و به راحتی از خاک کنده میشوند. گیاهان کشت شده ممکن است هیچ گونه علامتی نشان ندهند. در اثر خسارت به گیاهان ریشهای (تربچه، شلغم، شلغم روغنی) ممکن است آنها قابل خوردن نباشند. گاهی لاروها در داخل کلم بروکسل یافت میشوند
مبارزه
بلافاصله پس از کشت، بوتهها را با توری نازک یا نرم بپوشانید و یا هریک از بوتهها را با یک پوشش مخصوص مگس ریشه کلم محافظت نمایید. گیاهان را در صورت حمله آفت، کمی گود بکارید و برای رشد ریشه جدید، روی آنها خاک بپاشید. در میان آنها لوبیا سبز یا باقلای پاکوتاه بکارید.
مگس زنگ هویج
مگسهای کوچک سیاه شفافی هستند که تخمهای خود را به صورت دستجات کوچک نزدیک گیاهان میزبان قرار داده، در اواخر بهار ظاهر میشوند. لاروها سفید کرم رنگ بوده، تا یک سانتیمتر طول دارند. شفیره و گاهی لارو زمستان را در خاک و ریشههای هویج، جعفری وحشی میگذراند. هر سال ۲ یا ۳ نسل دارد. خسارت نسل اول زیادتر است.
گیاهان حساس: در درجه اول آفت جدی هویج است؛ ولی به کرفس،چرویل، جعفری و هویج وحشی نیز صدمه میزند.
علائم
بوتههای جوان از بین میروند. اولین علامت حمله روی گیاهان رسیده، اغلب قرمز رنگ شدن شاخ و برگها و توقف رشد است. ریشهها دارای حفرات نامنظم قهوهای زنگاری، درست در زیر پوست خود هستند. لاروها ممکن است قابل مشاهده باشند.
مبارزه
از کشت هویج در جای سایه که مناسب این مگسها است، بپرهیزید. کشت بذر را تا ماه خرداد برای جلوگیری از حمله نسل اول آفت به تاخیر بیاندازید. محصول را در اواخر پاییز برداشت کنید. گفته میشو که ارقامی نظیر «Sytan» و«Flyaway» کمتر به این آفت حساس هستند. انواع «Autumn King» بیشتر حساساند. برای پرهیز از تنک کردن، بذر کمتری بپاشید. مگس به سمت بوی شاخ و برگی که قسمتی از آن قطع شده، جذب میشود. در صورت نیاز به تنک کردن، تمام بوتههای تنک شده را بلافاصله جمع کرده و جهت استحکام خاک، زمین را آبیاری کنید.
به منظور پوشش دادن بوتههای هویج، یک ردیف هویج را در بین چهار ردیف پیاز بکارید. این کار تنها قبل از آغاز تشکیل غدههای پیازها در اوایل تا اواسط تابستان موثر است و در مقیاس کم موثر نمیباشد. در نواحی که خسارت مشاهده شده، برای بیرون آمدن لاروهایی که زمستان گذرانی میکنند، در زمستان زمین را شخم بزنید.
ریشه گرزی
عامل این بیماری خاکزی میتواند در غیاب میزبان مناسب تا ۲۰ سال در خاک زنده بماند. در شرایط مرطوب و اسیدی رشد میکند. در خاکهای قلیایی در هوای خشک و محصولاتی که در بهار میرسند، مشکلات کمتری ایجاد میکند. بیماری روی مواد گیاهی و خاک آلوده گسترش مییابد. توسط ابزار، ماشین آلات پوشش پای بوته و نشاء آلودهای که ممکن است علائمی از خود نشان ندهند، به آسانی منتقل میشود.
گیاهان حساس: کلمها، شب بوی زرد، چلیپاها و ایبریس.
علائم
گیاهان در روزهای آفتابی و داغ پژمرده شده؛ ولی ممکن است شبها بهبود یابند. رشدشان متوقف شده و نوک برگها قرمز کمرنگ میشوند. در ریشهها گالهایی یا تنها یک گال بزرگ که ریشه گرزی نامیده میشود و یا چند برآمدگی کوچک که به «انگشتان دست و پا» معروفند، ایجاد میشوند. از رشد گیاه و میزان محصول به شدت کاسته میشود.
مبارزه
کنترل این بیماری بسیار سخت است؛ پس پیشگیری اهمیت بیشتری دارد. بوتهها را از منابع قابل اعتماد خریداری و یا خودتان آنها را تولید کنید. ساختمان خاک را اصلاح کرده و زهکشی خوبی را برقرار نمایید. به خاکهای اسیدی آهک اضافه کنید.
در نقاطی که این بیماری مشاهده میشود، دادن آهک تا رساندن PH به حداقل ۷ ممکن است موثر باشد. تمام ریشههای آلوده را حد ممکن پیش از متلاشی شدن گالها، جمعآوری کرده و آنها را به توده کمپوست اضافه نکنید. برای تقویت رشد ریشههای جدید، بوتههایی را که مورد حمله بیماری قرار گرفتهاند، با مخلوط خاک تازه گلدانی بپوشانید.
اگر ریشه گرزی در خاک وجود دارد، گیاهان را در گلدانهایی با استفاده از مخلوط خاک گلدان عاری از بیماری پرورش دهید. کلمهایی را بکارید که از خود مقاومت نشان دادهاند؛ مانند شلغم روغنی، کلم زینتی،کلم چینی، گل کلم سبز (کلم بروکلی) و… .
سوسک کلرادو
حشره بالغ آن سوسک نارنجی مایل به زرد، به طول ۸ میلیمتر، با ۱۰ نوار سیاه طولی روی بالپوشها و لکههای سیاه روی سینه خود میباشد. حشرات بالغی که زمستان گذرانی میکنند، در بهار برای تغذیه از گیاهان از خاک در میآیند. حشرات ماده پس از تغذیه در مدت چند ماه زندگی خود تا ۱۰۰۰ عدد تخم میگذارند.
تخمها زرد شفاف بیضوی شکل هستند،که به صورت دستههایی روی نوک خود در سطح زیری برگها قرار میگیرند. در مدت ۴-۹ روز از تخم در میآیند. نوزادان نارنجی تیره کوهان دار به مدت ۲-۳ هفته تغذیه کرده، سپس در خاک به شفیره تبدیل میشوند. حشرات بالغ در ۵-۱۰ روز ظاهر میشوند. در اغلب نقاط در سال ۲ نسل و در نواحی جنوبی ۳ نسل در سال دارند.
گیاهان حساس: سیب زمینی، گوجه فرنگی، بادمجان و گیاهان خویشاوند آنها از جمله اطلسی.
علائم
حشره بالغ و لاروها برگها را میجوند. تغذیه آنها ممکن است سبب مرگ گیاهان جوان شده و محصول گیاهان رسیده را کاهش دهد.
مبارزه
وقتی حشرات زمستان گذران بالغ شروع به ظاهرشدن میکنند، آنها را صبح زود از روی بوتهها بر روی یک پارچه تکان دهید. سوسکها را در آب صابون بریزید. با کاشت گیاهانی که گلهای غنی از گرده و شهد دارند، شکارگرها و پارازیتهای بومی را جلب کنید. با یک لایه کاه گیاهان را خاکپوشی کنید. تا اواسط تابستان بوتهها را با توری یا پوشش ردیفی نایلونی بپوشانید. به ازای هر مترمربع دو تا پنج سن سرباز خاردار رها کنید.
کرم خوشه ذرت
حشرات بالغ قهوهای رنگ آن که در اوایل بهار ظاه میشوند، در صورت نیاز فاصله زیادی را برای یافتن غذا طی میکنند. مادهها تخمهای سفید شیاردار و گرد خود را بر روی برگها یا نوک خوشههای ذرت میگذارند.تخمها در ۳ روز تفریخ میشوند.
لاروها ۲/۵-۵ سانتیمتر طول داشته، به رنگ زرد روشن، سبز، صورتی یا قهوهای هستند که سر آنها زرد، پاها سیاه بوده و نوراهای سیاه و سفیدی در طول پهلوهای آنها دیده میشود. لاروها به مدت ۲-۴ هفته تغذیه کرده، سپس در خاک به شفیره تبدیل میشوند. حشرات بالغ در مدت ۱۰-۲۵ روز ظاهر میشوند. در سال یک تا چهار نسل دارند.
گیاهان حساس: ذرت و گوجه فرنگی هدف اصلی آفت میباشند؛ اما لاروها از انواع زیادی از سبزیها، میوهها و گلها نیز تغذیه میکنند.
علائم
در ذرت، لارو از کاکل تازه تغذیه کرده، سپس به داخل خوشه رفته، دانهها را خورده، در حین عبور ردپایی از ترشحات خود برجای میگذارد. ارقام زودرس و دیررس، بیشتر تحت تاثیر آفت قرار میگیرند. در گوجه فرنگی ( که به آن کرم میوه گوجه فرنگی میگویند)، لاروها میوههای رسیده را سوراخ کرده، غنچهها را خورده و در برگها سوراخهای بزرگی ایجاد میکنند.
مبارزه
برای جلوگیری از ورود آفت ارقامی از ذرت را بکارید که دارای غلاف محکمی هستند و یا انتهای غلاف را باز کنید و هرگونه لاروی را که در نوک خوشه وجود دارد، قبل از وارد آوردن خسارت به خوشه اصلی از آن بکنید.
به نوک خوشهها روغن معدنی بپاشید. زنبورهای بومی پارازیت و سنهای شکاری را جذب کنید. در نوک خوشههای ذرت از نماتد پارازیت استفاده کنید. بالتوری یا سنهای ریز شکاری را رهاسازی کنید.
سوسکهای خیار
سوسک نقطهای خیار به رنگ زرد مایل به سبز، به طول ۶ میلیمتر با ۱۱ نقطه سیاه بر روی بالپوشهای خود هستند. حشرات زمستان گذران در بهار از زیر بقایای محصول در آمده، در خاک، نزدیک گیاه تخمگذاری میکنند.
لارو آنها که کرم ریشه ذرت جنوبی نامیده میشوند، سفید رنگ با سر قهوهای بوده و لکههای قهوهای در اولین و آخرین قطعات بدن خود دارند. آنها به مدت ۲-۴ هفته تغذیه نموده، سپس به شفیره تبدیل میشوند. در نواحی شمالی یک تا دو و در جنوب ۳ نسل در سال دارند.
سوسکهای نواری خیار به همان اندازه بوده؛ ولی سر آنها سیاه است و سه نوار سیاه در بالپوشهای خود دارند. آنها در فروردین تا اوایل خرداد ماه ظاهر شده، به مدت ۲ هفته از گرده گل علفهای هرز تغذیه نموده، سپس در خاک، در پای گیاهان تخمگذاری میکنند. تخمها در ۱۰ روز تفریخ میشوند.
لاروها باریک و سفید، چندین هفته از ریشهها تغذیه نموده، بعدا در اوایل مرداد به شفیره تبدیل میشوند.در عرض ۲ هفته حشرات یالغ برای تغذیه از گلها و میوهها ظاهر میشوند. در سال یک یا دو نسل دارند. لاروها و حشرات بالغ هر دو گونه میتوانند بیماری موزائیک خیار و ویلت باکتریایی را در حین تغذیه انتقال دهند.
گیاهان حساس: خانواده کدوییان، ذرت شیرین، سایر سبزیها و گلها.
علائم
کرمهای ریشه ذرت جنوبی که از ریشه ذرت تغذیه میکنند، اغلب گیاان جوان را از بین برده و گیاهان مسن را ضعیف میکنند. لارو سوسک نواری خیار فقط از ریشه گیاهان خانواده کدوییان تغذیه میکند و گیاهان را ضعیف کرده و یا از بین میبرد. حشرات بالغ هر دو گونه برگها، ساقه، گل و میوه کدوها و سایر گیاهان را میخورند.
مبارزه
بقایای گیاهان را که آفت روی آنها زمستان را سپری میکند، از بین ببرید. در باغ بین محصولات و گیاهان مخصوص تهیه کود سبز؛ مانند یونجه، تناوب برقرار سازید. نشا و بوتهها را با پوشش نایلونی ردیفی یا توری بپوشانید. از نماتدهای پارازیت، هر هفته برای کنترل لاروها استفاده کنید.
موزائیک خیار
بیماریهای ویروسی در درجه اول به وسیله شتهها انتشار پیدا میکنند. البته ممکن است در اثر کار با گیاهان آلوده و ابزار کار نیز انتقال یابند. عموما عفونت وقتی ظاهر میشود که گیاه حدود ۶ هفته عمر داشته باشد.
گیاهان حساس: خیار، خربزه، کدو، کرفس، لوبیل و فلفل. از گیاهان زینتی شقایق، کوکب، تاج الملوک، استکانی، سوسن و پامچال.
علائم
علائم از گیاهی به گیاه دیگر متفاوت هستند. در خیارها ویروس لکه دار شدن یا طرح موزائیک و بدشکلی برگها را سبب میشود. میزان گلدهی کم شده، رشد گیاه کاهش یافته و ممکن است از بین برود. میوهها کوچک، تیره، حفره دار بوده و لکههای زرد روشنی تولید میکنند.
مبارزه
از ارقام مقاوم استفاده کنید. به محض دیده شدن علائم، بوتههای بیمار را از بین ببرید.
کرمهای طوقه بُر
انواع مختلفی از لاروهای شب پره را کرمهای طوقه بر مینامند. لاروهای خاکزی وقتی خوب رشد میکنند چاق بوده و موقع ترسیدن به شکل خمیده C در میآیند. ممکن است به رنگ قهوهای، زرد یا سبز با علائم تیرهای باشند. کرمها شبها تغذیه میکنند و تقریبا در تمام طول سال؛ هم در محیط باز و هم گلخانه یافت میشوند.
گیاهان حساس: سبزیهای جوان؛ مخصوصا کاهو، کرفس و کلمها، هویج، چغندر لبویی، سیب زمینی، توت فرنگی و بسیاری از زینتی ها.
علائم
ساقههای نشاء و بوتههای جوان در ناحیه سطح زمین خورده میشوند. ریشهها، پیازها، غدهها و برگها ممکن است صدمه ببینند.
مبارزه
زمین آلوده را در زمستان شخم بزنید تا کرمهای طوقه بر در معرض دسترسی پرندهها قرار گیرند و یا مرغها آنها را نوک بزنند. زمین را عاری از علفهای هرز نگهدارید؛ چون علفهای هرز محل لازم برای تخمگذاری آنها را تامین میکنند.
در زمین کوچک، شبها لاروها را که در زمین یا روی بوتهها در حال تغذیه هستند مشخص کرده و منهدم کنید. یقه نشاهای حساس را با موادی نظیر مقوا، لوله پلاستیکی و یا قوطی حلبی که ته آن جدا شده و کمی در خاک فرورفته باشد، بپوشانید.
بوته میری
تعدادی بیماری هستند که توسط قارچهای خاکزی تولید میشوند. برخی از آنها روی ضایعات گیاهان زنده مانده و سایرین به شکل اسپور در خاک قرار دارند. در شرایط هوای خنک، مرطوب و با تهویه ضعیف به سرعت تکثیر مییابند.
گیاهان حساس: بذور، نشاء، قلمه، ریشه و اندامهای سبزیهایی نظیر هویج و کرفس در سطح و زیر زمین. در بسترهای نشاء گیاهان باغچهای زود گسترش مییابند.
علائم
بذر از جوانهزنی باز میماند. نشاها در سطح یا زیر زمین مورد حمله قرار میگیرند. ساقهها آب جذب کرده، سیاه و باریک میشوند. نشاء گیاهان مرده و از بین میروند. ابتدا لکههای قهوهای مایل به قرمز در ریشه نشاها و بوتههای رسیده، درست در زیر سطح خاک تشکیل میشوند.
ریشههای فرعی بوتههای مسن میمیرند. سبزیهایی مانند سیب زمینی، خیار و لوبیا ممکن است در دورههای طولانی رطوبت آلوده شوند. این امر به دنبال تجزیه قسمت درونی سبزی و تولید توده آب جذب کرده سفید، به رشد پنبهای قارچ منجر میگردد. همچنین در چمنها ممکن است لکههای قهوهای ایجاد شوند.
مبارزه
پیش از کشت بذر یا قلمه زدن، گلدان و ظروف دیگر کشت را سابیده و تمیز کنید. برای کشت بذر از مواد استریل استفاده کنید. از زهکشی خوب خاک اطمینان حاصل نمایید، گیاهان در محیط اشباع از آب به حمله بیماری حساس اند. نشاها، قلمه و بوتههای مسن را متراکم نکارید.
تهویه خوب برای کاهش رطوبت (که باعث شدت بیماری میشود) ضروری است. در بهار زمانی بذر را بکارید که خاک به خوبی گرم شده باشد. این امر سبب رشد سریع و سالم گیاهان میشود.
سفیدک داخلی
بیماری است که در نتیجه حمله چند نوع قارچ به گیاهان خاص یا گروهی از گیاهان ایجاد میشود. این قارچها در خاک، بقایای محصول و گیاهان آلودهای که برخی از آنها آلودگی را نشان نمیدهند، زنده میماند.
گیاهان حساس: بسیاری از گیاهان از جمله کاهو، بنفشه فرنگی، توتون، پیاز، کلمها، نخود و شب بوی زرد.
علائم
در هوای مرطوب، لکههای زرد روی سطح بالایی برگ، با لکههای کپک در زیر همان نقاط برگ. نواحی بزرگی از برگ ممکن است آلوده شده و برگ از بین برود. پیازها در انبار میپوسند. در شرایط رشد رطوبتی، این بیماری شایع است.
مبارزه
از ارقام مقاوم کاهو مانند «Saladin» یا «Avoncrisp» استفاده کنید. برگهای آلوده را حذف کنید. اگر بیماری ادامه داشت، تمام بوتهها را کنده و از بین ببرید. در سبزیها و یا گیاهان زینتی از یک برنامه تناوب پنج ساله استفاده کنید.
کرم ساقه خوار اروپایی ذرت
مادههای بالغ آن پروانههای شب پره قهوهای مایل به زرد کمرنگ، با طرحهای زیگزاگ تیره در عرض بالها میباشد. نرها رنگ تیرهتری دارند. حشرات بالغ در اوایل خرداد ظاهر شده و در اواخر خرداد تا اواسط تیرماه، تخمهای سفید خود را به صورت دستههای ۱۵-۲۰ تایی در سطح زیری برگها قرار میدهند.
تخمها پس از یک هفته به لاروهای قهوهای خالدار با طول تا ۲/۵ سانتیمتر تبدیل میشوند. آنها ۳-۴ هفته تغذیه میکنند. در پایان فصل لاروها زمستان را در داخل بقایای گیاهی گذرانده و در اوایل بهار به شفیره تبدیل میشوند. در سال یک تا سه نسل دارند.
گیاهان حساس: انواع سبزیها.
علائم
لاروهای جوان از برگها، کاکل و غلافهای زیری خوشههای ذرت تغذیه و صدمه وارد میکنند. لاروهای مسن ساقه ذرت و خوشهها را سوراخ میکنند و ساقههای خسارت دیده ممکن است بشکنند. همچنین لاروها در ساقه یا غلاف لوبیا، پیاز، فلفل، سیب زمینی، گوجه فرنگی و سایر محصولات تونلهایی ایجاد میکنند.
مبارزه
از ارقام مقاوم ذرت و یک برنامه تناوب استفاده کنید. از دوسوم خوشههای ذرت قبل از آغاز ریزش گرده، کاکلها را جدا کنید. همه بقایای آلوده محصول را بلافاصله پس از برداشت کنده و از بین ببرید. پارازیتهای بومی را با کشت گلهایی بین ردیفهای ذرت جلب کنید.
لکه شکلاتی باقلا
این بیماری قارچی در شرایط مرطوب و انبوه رشد میکند. اسپورها میتوانند زمستان را روی گیاهان آلوده و بقایای آنها به سربرند. احتمال بروز بیماری در زمینهای بدون پتاسیم زیاد است.
گیاهان حساس: باقلا، به ندرت نخود.
علائم
لکههای گرد قهوهای شکلاتی روی برگها، ساقه، غلاف و پوسته بذور. این لکهها ممکن است تا سیاه شدن کامل و مرگ آن قسمت، به هم بپیوندند.
مبارزه
فاصله بوتهها را بیشتر بگیرید. در زمینهای دارای زهکشی خوب کشت کنید. در صورت مشکل ساز بودن دائمی این بیماری، از کشت پاییزه بپرهیزید. باقلاهای کشت شده در بهار بیشتر از آنهایی که دیرتر در فصل کشت آلوده میشوند، بهبود مییابند. در زمینهای مبتلا به کمبود پتاسیم، مقدار پتاسیم را اصلاح کنید.
مگس سفید گلخانهای
این حشرات در تمام طول سال روی گیاهان گلخانهای تکثیر مییابند. در تابستان ممکن است به باغ انتقال یابند. همچنین میتوانند ویروسها را انتقال دهند.
گیاهان حساس: گوجه فرنگی، خیار و سایر محصولات خانهای و گلخانهای.
علائم
در برگها لکه زرد و سایر علائم مشاهده، گیاه چسبنده و کم رشد میشود. در آفتاب درخشان، برگها پژمرده و خشک میشوند.
مبارزه
برای کنترل عفونتهای کم و مراقبت از ظهور مگس سفید در صورت استفاده از عوامل کنترل بیولوژیکی، تلههای چسبناک زرد را در نزدیکی گیاهان آویزان کنید. پیش از رهاسازی عوامل بیولوژیک، تلهها را جمع کنید. گیاهان شدیدا آلوده را دور بریزید. در اول بهار گلخانه را به دقت پاک کنید. تمام سطوح را بشویید.
کنترل بیولوژیکی: در زیر پوشش از Encarsia Formosa که یک زنبور پارازیت است، استفاده میکنند. این زنبور در دمای ۱۸-۲۵ درجه سانتی گراد خوب کار میکند.در دمای کمتر از ۱۰ درجه توصیه نمیشود. همچنین میتوان از Delphastus که سوسک شکارگر است استفاده کرد.دمای مطلوب آن ۲۱-۲۸ درجه سانتی گراد است.
سموم آفتکش: صبح زود، وقتی که دمای پایین حشرات بالغ را از تحرک زیاد باز میدارد، مگسها را سمپاشی کنید. هر هفته یکبار، برای ۳-۴ هفته سمپاشی انجام گیرد.
پشههای لنگ دراز
لارو اینها بدون پا، قهوهای تا سیاه مایل به خاکستری، چاق بوده و بدن نرم با سر نامشخصی دارند که طولشان به ۵ سانتیمتر میرسد. در اواخر تابستان، مگسهای بالغ تا ۳۰۰ تخم بر روی گراسها یا در خاک، نزدیک گیاهان میگذارند.
حدود دو هفته بعد تخمها تفریخ میشوند. لاروها در طول پاییز، بهار و تابستان سال بعد از ریشهها تغذیه میکنند. آفات بالغ در اواخر تابستان تا اوایل پاییز ظاهر میشوند.
گیاهان حساس: چمن، کلم، توت فرنگی، کاهو و انواع گیاهان زینتی.
علائم
در هوای خشک، لکههای زردی روی چمن ایجاد میشوند. سارها در جست وجوی این آفت ممکن است چمنها را سرکشی کنند. لارو آنها نیز از ریشههای گیاهان جوان در بهار تغذیه میکنند.
گیاهان زردرنگ، پژمرده شده و میمیرند. علائم آن با خسارت کرم طوقه خوار و نیز قارچهای پوسیدگی ریشه اشتباه میشود. پیش از اقدام باید از نوع آفت اطمینان حاصل کنید.
مبارزه
برای تولید ریشههای قوی، گیاهان را در گلدان پرورش دهید. در زمینهای تازه پاک شده،از ارقام حساس استفاده نکنید. آبیاری کامل نواحی زرد چمن و تله گذاری در شب، با کرباس یا موادی مشابه آن.
لاروها در زمینهای زیر پوشش به سطح خاک میآیند. صبح روز بعد، آنها را جمعآوری و از بین ببرید. با قرار دادن یک لایه چمن بریده در زیر پوشش، این روش را در اراضی زیر کشت به کار میبرند.یک یا دو روز صبر کرده، سپس هر لارو آفت مذکور که بیرون میآید، جمعآوری و منهدم کنید.
کنترل بیولوژیکی: در محیط آزاد از نماتد پارازیت Steinernema feltia استفاده میشود. آنها را در اواسط شهریورماه در خاک مرطوب رها میکنند.
سوالات متداول درباره آفت و بیماری سبزی و صیفی
۱) سبزی و صیفیجات به چه بیماریهایی مبتلا میشوند؟
بوته میری، سفیدک داخلی، لکه شکلاتی باقلا، موزائیک خیار، ریشه گرزی، زنگ سفید کلم و…
۲) ریشه گرزی را چگونه میتوان کنترل کرد؟
کنترل این بیماری بسیار سخت است؛ پس پیشگیری اهمیت بیشتری دارد. بوتهها را از منابع قابل اعتماد خریداری و یا خودتان آنها را تولید کنید. ساختمان خاک را اصلاح کرده و زهکشی خوبی را برقرار نمایید. به خاکهای اسیدی آهک اضافه کنید.
در نقاطی که این بیماری مشاهده میشود، دادن آهک تا رساندن PH به حداقل ۷ ممکن است موثر باشد. تمام ریشههای آلوده را حد ممکن پیش از متلاشی شدن گالها، جمعآوری کرده و آنها را به توده کمپوست اضافه نکنید. برای تقویت رشد ریشههای جدید، بوتههایی را که مورد حمله بیماری قرار گرفتهاند، با مخلوط خاک تازه گلدانی بپوشانید.
اگر ریشه گرزی در خاک وجود دارد، گیاهان را در گلدانهایی با استفاده از مخلوط خاک گلدان عاری از بیماری پرورش دهید. کلمهایی را بکارید که از خود مقاومت نشان دادهاند؛ مانند شلغم روغنی، کلم زینتی،کلم چینی، گل کلم سبز (کلم بروکلی) و… .
۳) علائم بیماری بوته میری چیست؟
بذر از جوانهزنی باز میماند. نشاها در سطح یا زیر زمین مورد حمله قرار میگیرند. ساقهها آب جذب کرده، سیاه و باریک میشوند. نشاء گیاهان مرده و از بین میروند. ابتدا لکههای قهوهای مایل به قرمز در ریشه نشاها و بوتههای رسیده، درست در زیر سطح خاک تشکیل میشوند.
ریشههای فرعی بوتههای مسن میمیرند. سبزیهایی مانند سیب زمینی، خیار و لوبیا ممکن است در دورههای طولانی رطوبت آلوده شوند. این امر به دنبال تجزیه قسمت درونی سبزی و تولید توده آب جذب کرده سفید، به رشد پنبهای قارچ منجر میگردد. همچنین در چمنها ممکن است لکههای قهوهای ایجاد شوند.
۴) مگس ریشه کلم پیچ چیست؟ چه گیاهانی به این آفت حساس هستند؟
حشرات بالغ این حشره، ۶ میلیمتر طول داشته، به خرمگس کوچکی شباهت دارند. آنها تخمهای خود را در خاک، نزدیک و گاهی روی گیاه میزبان قرار میدهند. لاروهای بدون پا از ریشهها تغذیه میکنند. معمولا میزان خسارت در اواخر بهار و اوایل تابستان بیشتر است؛ اما یک نسل دوم یا سوم هم در پاییز ممکن است خسارت بزند. گیاهانی که در گلدان و ظرفهای دیگر پرورش مییابند، نیز در معرض حمله آفت هستند.
گیاهان حساس: کلمها و گیاهان وابسته خانواده چلیپائیان و شب بو.