بیماری موزائیک سیب
بیماری موزائیک سیب، بیماری ویروسی تاکنون در بسیاری از کشورها مشاهده شده است.عامل این بیماری، ویروس موزائیک سیب (ApMV) است. نوعی ویروس دیگر در تولار امریکا از درختان سیب به نام ویروس موزائیک تولاری سیب(TAMV) جدا شده است.
نشانههای بیماری موزائیک سیب
بارزترین نشانههای بیماری موزائیک سیب در بهار روی برگهای در حال رشد و نمو درختان آلوده سیب دیده میشود. ویروس موزائیک سیب، نژادهای مختلف دارد. و برحسب نژاد ویروس و رقم میزبان، علائم بیماری بسیار فرق دارد.
نژادهای ضعیف ویروس روی برگهایی که در شرایط گرم، رشد و نمو میکنند، معمولا نشانهای به وجود نمیآورند. رنگ پریدگی و موزائیک ضعیف در برگ سیب، معمولی ترین نشانههای این بیماری است. به طور کلی بر حسب نژاد ویروس حساسیت میزبان نشانههای متفاوت زیر در برگ ممکن است دیده شود:
- لکههای کوچک سفید تا زرد کمرنگ که در سطح برگ پراکندهاند. این نوع نشانه ممکن است با خسارت سنک سیب اشتباه شود
- لکههای بزرگ سفید متمایل به زرد کمرنگ که غالبا منجر به بافت مردگی میشوند
- زرد شدن رگبرگها و تشکیل شبکهای از رگبرگهای زرد
- پیدایش علایم نقش حلقوی به وسیله نژادهای پرآزار ویروس
مبارزه با بیماری موزائیک سیب
درختان بیمار قابل معالجه نیستند. هرچند بیماری با ناقلها و یا از راه مکانیکی منتقل نمیشود با وجود این، کندن و انهدام درختهای بیمار توصیه میگردد.
برای جلوگیری از پیدایش بیماری در باغ، انتخاب و استفاده از نهالهای پیوندی سالم یک ضرورت است.
تولیدکنندگان نهال باید به وسایل علمی برای آزمون درختانی که از آنها پیوندک میگیرند و یا پایههای مورد استفاده مجهز باشند.
سبزردی (کلروز) بر اثر آهن
در ایران سبزردی آهن که به کمبود آهن یا کلروز آهن هم معروف است در بسیاری ار باغهای سیب (گلابی و به) که خاک قلیایی و حاوی مقادیر زیادی کربنات کلسیم است، شیوع دارد. سبزردی آهن در استانهای اصفهان، قزوین و منطقه کرج به شدت شیوع دارد و خسارت زیادی وارد میکند.
نشانههای سبزردی آهن
بارزترین نشانه سبزردی آهن، رنگ پریدگی و زردی برگهاست، بدین ترتیب که بخشهایی از پهنک برگ در بین رگبرگها زرد میشوند، ولی رگبرگها تا مدنی همچنان سبز باقی میمانند.
در مراحل بعدی رگبرگها هم زرد و سرانجام بافت مردگی در حاشیه برگها پیدا میشود.برگهای زرد شده کوچکتر و نازکتر از برگهای سالم هستند.
چون تقریبا ۸۰ درصد آهن موجود در گیاه در کلروپلاستها متمرکز است و کلرو پلاستها در برگهای جوان کمتر وجود دارند لذا نشانههای سبزردی آهن نخست و بیشتر در برگهای جوان مستقر در انتهای سرشاخهها ظاهر میشوند. در موارد خیلی شدید، تعداد زیادی از برگهای روی سرشاخهها و حتی خود سرشاخهها بافت مرده، قهوهای و خشک میشوند.
عامل سبزردی آهن
سبزردی آهن بر اثر کمی جذب آهن در گیاه بروز میکند.
کنترل سبزردی آهن
- برای کنترل و معالجه سبزردی اهن میتوان از ترکیبات کلاتی آهن استفاده کرد.سکوئسترین آهن ۱۳۸ گرانول، بهترین نتیجه را در خاکهای ایران داده است.
- افزودن مواد آلی به خاک میتواند از بروز سبزردی جلوگیری کند.افزایش ۲۰ تا ۳۰ تن کود دامی به خاک در هکتار به خوبی کمبود اهن را برطرف میکند
افزایش مواد آلی به خاک به راه های مختلف باعث فزونی قابلیت جذب آهن خاک میشود.
- افزایش اسید از جمله اسید سولفوریک به طور موضعی به خاک باعث خنثی شدن اهک خاک میشود.
بررسیهای انجام شده نشان میدهد که اگر آهک کمی از حجم محدوده ریشه درختان را با اسید خنثی و پی. اچ آن به زیر عدد ۷ برسد، نیاز درخت به آهن به خوبی تامین میشود.
سوالات متداول درباره بیماری موزائیک سیب، سبزردی (کلروز) بر اثر آهن
۱) نشانههای بیماری موزائیک سیب چگونه ظاهر میشوند؟
بارزترین نشانههای بیماری موزائیک سیب در بهار روی برگهای در حال رشد و نمو درختان آلوده سیب دیده میشود. ویروس موزائیک سیب، نژادهای مختلف دارد. و برحسب نژاد ویروس و رقم میزبان، علائم بیماری بسیار فرق دارد.
نژادهای ضعیف ویروس روی برگهایی که در شرایط گرم، رشد و نمو میکنند، معمولا نشانهای به وجود نمیآورند. رنگ پریدگی و موزائیک ضعیف در برگ سیب، معمولی ترین نشانههای این بیماری است.
۲) سبزردی آهن چه علائمی از خورد بروز میدهد؟
بارزترین نشانه سبزردی سیب، رنگ پریدگی و زردی برگهاست، بدین ترتیب که بخشهایی از پهنک برگ در بین رگبرگها زرد میشوند، ولی رگبرگها تا مدنی همچنان سبز باقی میمانند. در مراحل بعدی رگبرگها هم زرد و سرانجام بافت مردگی در حاشیه برگها پیدا میشود.برگهای زرد شده کوچکتر و نازکتر از برگهای سالم هستند.
چون تقریبا ۸۰ درصد آهن موجود در گیاه در کلروپلاستها متمرکز است و کلرو پلاستها در برگهای جوان کمتر وجود دارند لذا نشانههای سبزردی آهن نخست و بیشتر در برگهای جوان مستقر در انتهای سرشاخهها ظاهر میشوند. در موارد خیلی شدید، تعداد زیادی از برگهای روی سرشاخهها و حتی خود سرشاخهها بافت مرده، قهوهای و خشک میشوند.
۳) کلروز چیست؟
در ایران سبزردی آهن که به کمبود آهن یا کلروز آهن هم معروف است در بسیاری ار باغهای سیب (گلابی و به) که خاک قلیایی و حاوی مقادیر زیادی کربنات کلسیم است، شیوع دارد. سبزردی آهن در استانهای اصفهان، قزوین و منطقه کرج به شدت شیوع دارد و خسارت زیادی وارد میکند.
منبع: اشکان، محمد(1390)، بیماریهای مهم درختان میوه در ایران.