کود حیوانی منبع سنتی تقویت خاک هستند. وقتی همراه مواد بستری مصرف شوند بسیار با ارزش خواهند بود، اگر به خوبی پوسیده یا کمپوست شده باشند. نتیجهاش ماده اصلاحکننده متوسط تا عالی خاک خواهد بود، که هم ماده حجیمی را برای اصلاح ساختمان خاک فراهم کرده و هم با تجزیه خود مواد غذایی را به خاک رها میکند. کود حیوانی نوعی از کود است که از فضولات حیوانات اهلی مختلف،مانند اسب، مرغ، گوسفند و … بدست می آید.
کودهای دامی دارای مقادیر مختلفی از ازت میباشند که میزان آن بسته به نوع منشاء آن فرق میکند، به طور کلی هرچه جثه حیوانی که کود از آن به دست میآید کوچکتر باشد، کود حیوانی قویتر است، به طور مثال کود مرغ از گوسفند، گاو قوی تر است و در استفاده از آن باید احتیاط کرد.
تهیه و نگهداری کود حیوانی
بسیاری از کشاورزان، کود خود را در مزرعه بازیافت میکنند. اگر تامین کود به طور مستقیم از یک مزرعه ارگانیک مقدور نباشد، سعی کنید از گلههای گوسفندان چراگاهها و یا واحدهای دامپروری که کمتر به روش صنعتی عمل میکنند، تهیه نمایید.
کودهای دامی باید قبل از مصرف به طور کامل پوسیده یا کمپوست شده باشند. این کار برای تثبیت مواد غذایی آنها و جلوگیری از هر نوع خطر صدمه به گیاهان انجام میگیرد. کودهای حیوانی را میتوان به یک توده کمپوست افزود، یا اگر با مواد بستر مخلوط میکنید، آنها را به صورت جداگانه نگهداری کنید.
اگر کود مرغی، که بسیار غنی است با خود ماده بستر نداشته باشد آن را مخلوط با یک توده کمپوست یا با مقداری کاه ذخیره کنید. کود مرغی حاصل از مرغداریهای فضای باز، غنی از نیتروژن است، بنابراین آن را به مقدار کم در باغ استفاده کنید.
مصرف کودهای حیوانی
کودهای حیوانی ک کاملا پوسیده باشند و عاری از آفات و بذور علفهای هرز باشد (البته معمولا به علت تغذیه دامها از علفهای هرز، طبیعتا بذور این گیاهان در فضولات حیوانات دیده میشود) ساختمان و ظرفیت نگهداری آب را در خاک اصلاح کرده و ازت، پتاسیم و سایر مواد غذایی گیاه را تامین مینمایند. محتوای غذایی آنها برحسب نسبت مقدار مدفوع و ادراربه کاه یا سایر مواد بستری آنها و ایمکه زیر پوشش قرار داشته و یا در محوطه آزاد و زیر باران نگهداری شده باشند، متفاوت است.
در هر حال آنها باید به مقدار متوسط تا زیاد، حاصل خیزی خاک را اصلاح کنند. در زمان کار با هر نوع محصول حیوانی، محل بریدگی بدن خود را پوشانیده و دستها را بعد از کا زیر آب روان شسته و از به روز بودن واکسن گزاز خود اطمینان حاصل نمایید.
مراحل پوساندن یک توده کود دامی
- کود را در محلی جمع کنید که تا چند ماه جابهجا نشود، یا از یک چاله برای انبار نمودن کود استفاده یا روی زمین نیز دپو نمود.
- اگر بستر خشک است، ان را کاملا خیس کنید.
- کود را بکوبید
- روی آن را با یک ورقه ضد آب بپوشانید.
- اگر کود را از یک منبع ارگانیک تهیه میکنید، سه ماه آن را به حال خود رها کنید و یا 6 ماه اجازه دهید تا هرگونه مواد آلوده تجزیه شوند. در صورت استفاده از بستر تراشه چوب به جای کاه، حداقل یک سال وقت لازم است و حتی بعد از این مدت بهتر است از این کود به عنوان مالچ استفاده شود.
چهار نمونه از کودهای حیوانی
کود گاوی
کود گاوی تازه دارای ۸۰ درصد رطوبت، به خاطر اینکه مخلوطی از کاه است و دیرتر تجزیه میشود و حرارت آن به سرعت بالا نمیرود. به کود گاوی کود سرد نیز میگویند، از آنجایی که سیستم گوارش گاو کارایی زیادی در هضم غذا دارد کود گاوی بذر علف هرز کمتری دارد. آزاد سازی عناصر غذایی در کود گاوی حدود ۹ ماه زمان میبرد.
کود گوسفندی
بسیار خشک است و به جهت نداشتن بستر، کود آن نسبتأ زود تجزیه شده و مورد استفاده قرار میگیرد و از نظر حرارت تولیدی گرم است. گوسفندانی که به صورت پرواربندی نگه داشته میشوند به علت تغذیه کمتر از علفهای هرز کود دامی مناسبتری را برای گلخانهها به ارمغان میآورند و استفاده از آنها احتمال سبز شدن مجدد علفهای هرز را کاهش میدهد.
کود اسبی
کود اسبی به نسبت خشک و دارای ازت بسیاری است. سریع تخمیر شده و حرارت بالایی ایجاد میکند و همین باعث شده به آن کود گرم بگویند. در زمینهای سرد و مرطوب از کود اسبی استفاده میشود. کود اسبی برای صیفیجات، گیاهان گلدار و گیاهان غدهای و همچنین سبزیهایی که رشد سریع و طول عمر کوتاهی دارند استفاده میشود.
کود اسبی اسیدی و از نظر مواد غذایی ضعیف است همچنین به علت ضعیف بودن سیستم گوارشی اسب تخم علفهای هرز از بین نرفته و در کود اسبی عموما تخم علفهای هرز دیده میشود، این کود بیشتر در پوشش بذر به خصوص بذور چمنها مورد استفاده قرار میگیرد
کود مرغی
کود مرغی از نظر مواد غذایی بسیار غنی است و مقدار مصرف آن بایستی به مقدار کم و با احتیاط صورت گیرد، در صورتی که این کود به صورت تازه مصرف شود، باعث گیاه سوزی میگردد و خسارت زا است. بهتر است با کودهای دیگر مخلوط شود. به خاطر بستر خاک اره که دارند نسبت کربن در این کودها بالاست. از کود مرغی همانند دیگر کودها بهتر است در فصول سرد استفاده شود.
محصولهای کود حیوانی
پلتهای (شکل گلولهای) کود مرغی، که به صورت خرده فروشی موجودند، منبع بسیار فشرده مواد غذایی هستند و باید آنها را به عنوان کود شیمیایی؛ نه کود حیوانی، مورد ملاحظه قرار داد. همچنین از کودهای دامی به عنوان پایه بعضی از کودهای مایع، معمولا همراه با عناصر کم مصرف افزودنی استفاده میکنند.
خرید کمپوست کود حیوانی
انواع کمپوست با برچسبهای تجاری مختلف نیز در دسترس است. در صورت امکان کمپوست را از جایی انتخاب کنید که معتبر باشد و یا نماد و لوگو داشته باشد.
اگر تردید داشتید منبع تهیه مواد خام آن را کنترل نمایید.
برای تهیه انواع کودهای مرغی موجود در پارسمرکبات مانند کود مرغی پلت بیوتک، چیکن تک و بیومیکس به فروشگاه مراجعه کنید.
سوالات متداول درباره کود حیوانی
۱) کود حیوانی چیست؟ چگونه باید آن را نگهداری کرد؟
کودهای دامی دارای مقادیر مختلفی از ازت میباشند که میزان آن بسته به نوع منشاء آن فرق میکند، به طور کلی هرچه جثه حیوانی که کود از آن به دست میآید کوچکتر باشد، کود دامی قویتر است، به طور مثال کود مرغ از گوسفند، گاو قوی تر است و در استفاده از آن باید احتیاط کرد.
کودهای دامی باید قبل از مصرف به طور کامل پوسیده یا کمپوست شده باشند. این کار برای تثبیت مواد غذایی آنها و جلوگیری از هر نوع خطر صدمه به گیاهان انجام میگیرد. کودهای حیوانی را میتوان به یک توده کمپوست افزود، یا اگر با مواد بستر مخلوط میکنید، آنها را به صورت جداگانه نگهداری کنید.
اگر کود مرغی، که بسیار غنی است با خود ماده بستر نداشته باشد آن را مخلوط با یک توده کمپوست یا با مقداری کاه ذخیره کنید. کود مرغی حاصل از مرغداریهای فضای باز، غنی از نیتروژن است، بنابراین آن را به مقدار کم در باغ استفاده کنید.
۲) کود مرغی چه ویژگی دارد؟
از نظر مواد غذایی بسیار غنی است و مقدار مصرف آن بایستی به مقدار کم و با احتیاط صورت گیرد، در صورتی که این کود به صورت تازه مصرف شود، باعث گیاه سوزی میگردد و خسارت زا است. بهتر است با کودهای دیگر مخلوط شود. به خاطر بستر خاک اره که دارند نسبت کربن در این کودها بالاست. از کود مرغی همانند دیگر کودها بهتر است در فصول سرد استفاده شود.
۳) چگونه میتوان کود دامی را پوسیده کرد؟
-کود را در محلی جمع کنید که تا چند ماه جابهجا نشود، یا از یک چاله برای انبار نمودن کود استفاده یا روی زمین نیز دپو نمود.
-اگر بستر خشک است، ان را کاملا خیس کنید.
-کود را بکوبید
-روی آن را با یک ورقه ضد آب بپوشانید.
-اگر کود را از یک منبع ارگانیک تهیه میکنید، سه ماه آن را به حال خود رها کنید و یا 6 ماه اجازه دهید تا هرگونه مواد آلوده تجزیه شوند. در صورت استفاده از بستر تراشه چوب به جای کاه، حداقل یک سال وقت لازم است و حتی بعد از این مدت بهتر است از این کود به عنوان مالچ استفاده شود.