سیستم هیدروپونیک

سیستم هیدروپونیک، روشی است که در آن گیاهان بجای خاک در آب رشد می‌کنند. این روش ساده بدین صورت است که آب موجود دارای ترکیبی از مواد مغذی، ویتامین ها و مواد آلی مورد نیاز برای رشد گیاه می‌باشد. ریشه‌های گیاه در این ترکیب رشد کرده و مواد مغذی را جذب می‌کنند. سیستم هیدروپونیک روشی است که کمک می‌کند، میلیاردها انسان روی کره زمین تغذیه شوند.

مواد مورد نیاز برای رشد گیاهان

گیاهان بطور طبیعی در خاک رشد می‌کنند. خاک، محل نگه‌داری آب و مواد مغذی مورد نیاز گیاهان می‌باشد. خاک اطراف ریشه‌های گیاه به مسیر رشد عمودی گیاهان کمک می‌کند. گیاهان بطور طبیعی رشدشان به سمت بالا و تابش خورشید است. اگر گیاهان نتوانند رشد مستقیم و بالا رونده داشته باشند نور خورشید را بطور موثر دریافت نمی‌کنند. هرچند اگر گیاهان آب و مواد مغذی را بتوانند از روش دیگری دریافت کنند به خاک نیازی ندارند. همچنین اگر گیاهان از روش دیگری بتوانند مسیر رشد عمودی و رو به بالایی داشته باشند نیازی به خاک نیست. سیستم هیدروپونیک، سیستمی است که آب و مواد مغذی مورد نیاز گیاهان را فراهم کرده و روشی است که در آن گیاهان رشد بالا رونده عمودی دارند.

سیستم‌های هیدروپونیک

‌ سیستم‌های هیدروپونیک انواع مختلفی دارند که بسته به فاکتورهای مختلف قابل استفاده هستند. یکی از فاکتورها نوع گیاهی است که قرار است رشد کند. تقریبا هر گیاهی می‌تواند در سیستم هیدوپونیک رشد کند اما روش‌های آن بسته به نوع و اندازه گیاه متفاوت است.

فاکتور دیگر تعداد گیاهان قابل رشد در سیستم هیدروپونیک می‌باشد. عده‌ای با استفاده از سیستم هیدروپونیک تعداد محدودی از سبزیجات مورد نیاز خود را در باغچه خود پرورش می‌دهند. هدف آنها تامین محصولات محدود و تازه بطور مثال گوجه فرنگی و هویج برای اعضای خانواده خود است. در مقابل، یک مزرعه تجاری ممکن است با استفاده از این روش هزاران گیاه گوجه فرنگی و هویج را پرورش دهد که نهایتا به بازار برای فروش منتقل شوند.

مزارع تجاری معمولا برای استفاده از سیستم هیدروپونیک از یک گلخانه‌ای که از شیشه یا پلاستیک ضخیم ساخته شده کمک می‌گیرند. گلخانه‌ها، گیاهان را در برابر حشرات، باران و گرمای زیاد خورشید محافظت می‌کنند. درون گلخانه‌ها پر از ردیف‌هایی از میزهای بلند است که در قسمت پایین و مرکزی هر میز یک لوله آب تعبیه شده و بواسطه این لوله ترکیبی از مواد مغذی به گیاهان منتقل می‌شوند.

روی هر میز سینی‌های پلاستیکی بزرگی قرار دارند. هر سینی دارای یک سرپوش است که روی هر سرپوش سوراخ‌هایی به صورت ردیفی رو به بیرون تعبیبه شده است. یک گیاه کوچک هویج از درون هر یک از سوراخ‌ها، رشد می‌کند. این سوراخ ها به رشد عمودی گیاه کمک می‌کنند.
هر یک از سینی ها به یک لوله آب و فاضلاب متصل است. یک تایمر بصورت اتوماتیک برنامه آبیاری گیاهان را تنظیم و کنترل می‌کند. در طول روز به دفعات ترکیبات مختلف مواد مغذی از طریق لوله آب به ریشه گیاهان تزریق می‌شوند. آب اضافی از سینی خارج شده و به لوله آب باز می‌گردد.

بوته‌های هویج آب، مواد مغذی و نورکافی جهت رشد را در اختیار دارند. زمانیکه هویج‌ها به اندازه مناسب رسیدند جمع‌آوری، بسته‌بندی، به نقاط مختلف منتقل و در بازار فروخته می‌شوند. شرایط محیطی درون گلخانه باتوجه به شرایط محلی بیرون قابل تغییر است.
بطور مثال در مناطقی که نور خورشید کم است و یا ساعت های آفتابی در طول روز کم است و یا هوا ابری است، کشاورزان می‌توانند با افزودن سیستم نور مصنوعی، نور مورد نیاز برای رشد گیاهان را تامین کنند.

تئوری سیستم هیدروپونیک یک تئوری جدید نیست. در سال ۱۶۹۹ کتابی نوشته شد که در آن به رشد گیاهان بدون خاک پرداخته شده است. در توصیفی از کتاب، نویسنده معتقد است که گیاهان در آب کثیف بهتر از آب خالص رشد می‌کنند. امروزه ما متوجه شده‌ایم که منظور از آب کثیف آبی است که حاوی مواد مغذی است و به رشد گیاهان کمک می‌کند.

برای  قابل درک بودن توضیحات فوق می‌توانید ویدئوهایی در رابطه با هیدروپونیک از جمله  کشت هیدروپونیک خانگی، سیستم کشاورزی هیدروپونیک، کشت سبزیجات هیدروپونیک ، کشت هیدروپونیک توت فرنگی و … در بخش رسانه پارس مرکبات را مشاهده کنید.

سوالات متداول در مورد هیدروپونیک

۱) منظور از سیستم هیدروپونیک چیست؟

سیستم هیدروپونیک، روشی است که در آن گیاهان بجای خاک در آب رشد می‌کنند. این روش ساده بدین صورت است که آب موجود دارای ترکیبی از مواد مغذی، ویتامین ها و مواد آلی مورد نیاز برای رشد گیاه می‌باشد، ریشه‌های گیاه در این ترکیب رشد کرده و مواد مغذی را جذب می‌کنند. روشی است که کمک می‌کند، میلیاردها انسان روی کره زمین تغذیه شوند.

۲) چه فاکتورهایی برای رشد گیاه در سیستم هیدروپونیک لازم است؟

این سیستم انواع مختلفی دارد که بسته به فاکتورهای مختلف قابل استفاده هستند. یکی از فاکتورها نوع گیاهی است که قرار است رشد کند. تقریبا هر گیاهی می‌تواند در سیستم هیدوپونیک رشد کند اما روش‌های آن بسته به نوع و اندازه گیاه متفاوت است.

فاکتور دیگر تعداد گیاهان قابل رشد در سیستم هیدروپونیک می‌باشد. عده‌ای با استفاده از سیستم هیدروپونیک تعداد محدودی از سبزیجات مورد نیاز خود را در باغچه خود پرورش می‌دهند.

مترجم: سارا زندی/