فروشگاه کشاورزی پارس مرکبات | عرضهکننده انواع کود و سم، کارشناسی فنی باغات و مزارع
نویسنده: پارس مرکبات 
بیماری میوه سبز (Greening) که با نام جدید هوانگ لونگ بینگ نیز شناخته می‌شود، یکی از مهم‌ترین بیماری‌های مرکبات دنیا است. خسارت ناشی از این بیماری بسیار سنگین و جبران ناپذیر است.
گسترش بیماری میوه سبز در ایران
بیماری میوه سبز(گرینینگ) تا چند سال پیش در ایران به عنوان یک بیماری قرنطینه‌ای محسوب می‌شد. این بیماری از استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و کرمان گزارش شده و اخیرا در استان فارس (شهرستان‌های جهرم، داراب، فسا و لارستان) نیز مشاهده شده است.
عامل بیماری میوه سبز
در ایران عامل بیماری میوه سبز مرکبات نوعی باکتری با نام علمی Candidatus Liberibacter asiaticus (فرم آسیایی عامل بیماری) است. این باکتری گرم منفی، غیرقابل کشت و محدود به آوندهای آبکش گیاه است.
چگونه بیماری میوه سبز انتقال می‌یابد؟
عامل بیماری میوه سبز توسط آفت پسیل آسیایی مرکبات(Diaphorina citri) از درختان آلوده به درختان سالم منتقل می‌شود. عامل بیماری از طریق پیوند و گیاه سِس نیز قابل انتقال است. روش انتقال به صورت پایا و تکثیری بوده و حشره ناقل با یکبار تغذیه از درختان آلوده تا آخر عمر آلوده مانده و قابلیت انتقال بیماری را دارد.
دامنه میزبانی عامل بیماری میوه سبز در مرکبات چقدر است؟
مرکبات میزبان‌های طبیعی عامل بیماری میوه سبز هستند. پرتقال، نارنگی و هیبریدهای نارنگی بیشترین حساسیت را دارند. گریپ فروت، نارنج و لیمو ترش حساسیت کمتری داشته ولی به بیماری آلوده می‌شوند.
علائم بیماری میوه سبز
علائم ظاهری بیماری به تنهایی نمی‌توانند وسیله تشخیص بیماری باشند، زیرا بیماری‌های دیگری مانند بلایت، استابورن، تریستزا (بیماری تریستزای مرکبات) و کمبود عناصر غذایی (روی، آهن و منگنز) نیز می‌توانند علائم مشابه‌ای را ایجاد کنند.
وجود یک یا چند شاخه با برگ‌های زرد و دارای حالت ابلقی در درختی که به تازگی آلوده شده می‌تواند آن درخت را به عنوان یک گزینه مناسب جهت نمونه‌گیری برای آزمایشات مولکولی معرفی کرد.
علائم ظاهری بیماری میوه سبز(گرینینگ)
- برگ‌ها زرد و حالت ابلقی شده( وجود نواحی زرد و سبز بدون مرز مشخص)
- در بیماری میوه سبز مرکبات، برخلاف کمبود روی، ابلقی در دو طرف برگ حالت قرینه ندارد
- برگ‌ها، کوچک، تنک، چرمی، ضخیم و به حالت راست قرار گرفته و رگبرگ‌ها برجسته اند
- زردی سرشاخه‌های درخت
- ریزش برگ‌ها و میوه‌ها و شکوفه‌دهی خارج از فصل
- زوال و سرخشکیدگی شاخه‌ها در درختان دارای آلودگی شدید
- در نهایت، خشک شدن و از بین رفتن درخت آلوده
علائم بیماری میوه سبز بر روی میوه
علائم این بیماری روی میوه تا حدودی مشابه علائم ایجاد شده توسط چند بیماری دیگر از بویژه استابورن است.
بارزترین این علائم بیماری در میوه مرکبات:
- کوچک ماندن میوه
- عدم تقارن میوه
- سبز ماندن و عدم تغییر رنگ سطح میوه‌های آلوده در مجاورت گلگاه(میوه سبز)
- بدمزگی(حدودی ترش و تلخ شدن میوه‌های آلوده)
- چروکیدگی، پوکی، تیرگی و عقیم شدن بذرهای داخل میوه
- ریزش
کنترل بیماری میوه سبز
درمناطق عاری از آفت پسیل مرکبات:
- ردیابی و پایش مکرر باغ‌های مرکبات از نظر وجود پسیل
- در صورت مشاهده پسیل در یک باغ، مبارزه شیمیایی با آفت پسیل به منظور ریشه کنی کامل آن
- تحت نظر قرار دادن باغ آلوده و اطمینان از ریشه کن شدن آفت پسیل
- ردیابی بیماری میوه سبز در باغی که در آن پسیل مشاهده شده و در صورت تشخیص بیماری، از بین بردن درختان آلوده
- رعایت اصول قرنطینه‌ای و جلوگیری از انتقال نهال،پیوندک و چوب درختان قطع شده از مناطق آلوده به پسیل و میوه سبز به مناطق سالم
- استفاده از نهال‌های سالم
در مناطق آلوده به آفت پسیل:
- مبارزه با پسیل در تمامی باغ‌ها به منظور ریشه کنی آن با حشره کش‌های مناسب که منجر به کاهش خسارت پسیل و کاهش انتقال و گسترش بیماری می‌شود
- رعایت اصول قرنطینه‌ای و جلوگیری از انتقال نها، پیوندک و چوب از مناطق آلوده به بیماری میوه سبز به مناطقی که تا به حال این بیماری از آنجا گزارش نشده است.
- ردیابی علائم بیماری در باغ‌ها و ردیابی عامل بیماری در درختانی که مشکوک به آلوده بودن به بیماری هستند، با استفاده از آزمون پی سی آر.
- حذف درختان آلوده در باغ‌ها و مناطقی که در آنها آلودگی به تازگی شروع شده است.
- استفاده از نهال‌های سالم در باغ‌های جدید الحداث و مراقبت‌های بعدی از نظر آلودگی به آفت پسیل و بیکاری میوه سبز
زمان ردیابی و نمونه‌برداری
مناسب‌ترین زمان برای نمونه‌برداری از درخت، در فصل پاییز و اویل زمستان و روی شاخه‌های یکساله است. زیرا رشد برگ‌ها کامل شده و علائم را به خوبی نشان می‌دهند و امکان جمع آوری میوه (علائم روی میوه برای تشخیص بیماری اهمیت دارد) نیز وجود دارد.
سوالات متداول درباره بیماری میوه سبز (گرینینگ)
۱) بیماری میوه سبز چیست؟
بیماری میوه سبز (Greening) که با نام جدید هوانگ لونگ بینگ نیز شناخته می‌شود، یکی از مهم‌ترین بیماری‌های مرکبات دنیا است. خسارت ناشی از این بیماری بسیار سنگین و جبران ناپذیر است. این بیماری از استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و کرمان گزارش شده و اخیرا در استان فارس (شهرستان‌های جهرم، داراب، فسا و لارستان) نیز مشاهده شده است.
۲) نحوه انتقال این بیماری چگونه است؟
عامل بیماری میوه سبز ( نوعی باکتری با نام علمی Candidatus Liberibacter asiaticus (فرم آسیایی عامل بیماری) ) توسط آفت پسیل آسیایی مرکبات(Diaphorina citri) از درختان آلوده به درختان سالم منتقل می‌شود. عامل بیماری از طریق پیوند و گیاه سِس نیز قابل انتقال است. روش انتقال به صورت پایا و تکثیری بوده و حشره ناقل با یکبار تغذیه از درختان آلوده تا آخر عمر آلوده مانده و قابلیت انتقال بیماری را دارد.
۳) علائم ظاهری بیماری گرینینگ چگونه بروز میکند؟
برگ‌ها زرد و حالت ابلقی شده( وجود نواحی زرد و سبز بدون مرز مشخص). در بیماری میوه سبز مرکبات، برخلاف کمبود روی، ابلقی در دو طرف برگ حالت قرینه ندارد. برگ‌ها، کوچک، تنک، چرمی، ضخیم و به حالت راست قرار گرفته و رگبرگ‌ها برجسته اند. زوال و سرخشکیدگی شاخه‌ها در درختان دارای آلودگی شدید و…
منبع: صالحی. م، عباسی.ج، امیری.ع و دبیری.ح.(1395)،بیماری قرنطینه‌ای میوه سبز(گرینینگ مرکبات)، مدیریت هماهنگی ترویج کشاورزی فارس.
