فروشگاه کشاورزی پارس مرکبات | عرضهکننده انواع کود و سم، کارشناسی فنی باغات و مزارع
نویسنده: پارس مرکبات 
کاهو یکی از سبزیجات پرمصرف بوده که تقرییاً در همه مناطق دنیا کاشته می‌شود. این سبزی منبع خوبی از کلسیم است و یکی از مواد غذایی اصلی برای افرادی است که رژیم‌های غذایی لاغری دارند چون این ماده غذایی کالری و قند کمی دارد. دانستن عملیات و زمان مناسب کاشت کاهو، به شما کمک می‌کند تا به این ماده غذایی مهم هرچه سریع تر دست یابید. از دیگر فواید کاهو می‌توان به اثر آن در تسهیل هضم غذا، درمان مشکلات گوارشی و حفظ سلامت پوست و مو اشاره کرد.
کاهو رشد سریعی دارد و می‌توان ظرف مدت کمی در سال، محصول آن را برداشت نمود. حجم محصول برداشتی به سطح زیر کشت، عملیات مراقبت در مرحله داشت، حاصلخیزی خاک، کیفیت آب، مبارزه با آفات و بیماریها بستگی داشته و تولید محصول نهایی هم از نظر کیفی و هم از نظر کمی بسیار اهمیت دارد. با توجه به تعداد بالای مصرف کننده های سبزیجات، کاشت کاهو نسبت به سبزیجات دیگر می‌تواند برای کشاورزان فرآیند ساده و سودآوری باشد.
معرفی انواع کاهو
کاهو از سبزیجاتی است که به آسانی کاشته می‌شود. حتی اگر فضای مناسبی وجود داشته باشد، در حیاط خانه نیز می‌توان شروع به کاشت کاهو کرد و در زمان کوتاه ۲ تا ۳ ماهه کاهوهای تازه و باکیفتی تولید نمود. کاهو انواع گوناگون دارد که تفاوت آنها در شکل ظاهری، رنگ برگها، طعم، بافت برگها و غیره می‌باشد.
کاهوهایی که در ایران کاشته می‌شوند عبارتند از:
کاهوی رسمی یا رومی، کاهوی پیچ چینی، کاهوی فرانسوی و غیره. با این حال تقریبا نحوه کاشت و همچنین زمان کاشت کاهوها، به یک شکل است. عموماً کاهو را می‌توان در فصل بهار و پاییز برداشت نمود و در محیط‌های گوناگون به عمل آورد.
کاشت کاهو چگونه صورت می‌گیرد؟
کاشت کاهو معمولا با استفاده از بذر بطور مستقیم و یا غیر مستقیم صورت می‌گیرد.
بهتر است در ابتدا بذرها را در محیط مناسب بکاریم و سپس نشاءها را به محل مناسبی که برای کاشت کاهو، در نظر گرفته‌ایم منتقل نماییم. تصمیم گیری در مورد محل و نحوه کشت کاهو، بستگی به موقعیت محیطی و کیفیت خاک مورد نظر دارد.
زمان مناسب کاشت کاهو
کاهو گیاهی مناسب آب و هوای معتدل است و در دمای بین ۱۵ تا ۲۰ درجه رشد خوبی خواهد داشت. با این حال متناسب با نوع گیاه، جوانی زنی در دمای ۵ تا ۳۰ درجه آغاز می‌شود. این سبزی مانند سایر گیاهان برای رشد به نور آفتاب نیازمند است که این امر کاشت کاهو در تابستان، را میسر می‌سازد.
بهتر است فصل کاشت کاهو را به صورتی برنامه ریزی کنید که زمان برداشت، در هوای مناسب پاییزی و بهاری باشد.
در مناطق گرمسیر و در صورت کاشت کاهو در تابستان، لازم است تا رطوبت خاک بصورت مداوم مورد بررسی قرار گیرد. خاک محل کاشت کاهو، باید مرطوب باشد اما از پر آب کردن زمین اجتناب کنید. در مناطق سردسیر زمان کاشت کاهو باید طوری در نظر گرفته شود تا بوته های جوان دچار سرمازدگی نگردند.
کاشت بذر کاهو به طور غیر مستقیم
در ابتدا لازم است محیط مناسبی برای پرورش جوانه‌ها در زمان کاشت کاهو، در محل نشاءکاری فراهم کنیم. از آنجا که کاهو نیاز به محیط مناسب برای سبز شدن دارد، می‌توان آن را در سینی کاشت. برای کاشت در سینی بهتر است از کمپوست استفاده گردد. در فصل کاشت کاهو، نباید بذرها در عمق زیاد کاشته شوند تا به راحتی رشد کنند.
برای این کار بهتر است یک حفره کوچک با نوک انگشتانتان روی سطح خاک ایجاد کنید و بذر را در آن بگذارید. سپس برای اطمینان، لایه نازکی از کمپوست را روی آن بپاشید. پس از آن لازم است تا آب کافی به دانه‌ها برسد و در محلی گرم و با تابش نور آفتاب قرارگیرند. محیط رشد دانه ها حتما باید مرطوب باشد.
کاشت مستقیم کاهو
در این روش بذر کاهو بطور مستقیم در زمین اصلی کاشته شده و معمولا روی بذرها با یک لایه خاک سبک و یا کمپوست پوشانده می‌شوند. این کار به سبز شدن بهتر بذرها و رشد مناسب ریشه ها و ساقه ها کمک می‌کنند.
مراحل جوانه زنی
در کشت غیر مستقیم با استفاده از سینی کاشت بذرها طی سه روز به سرعت جوانه میزنند. کاهو رشد بسیار بالایی دارد و پس از حدود یک ماه شاهد گیاهچه‌های آن خواهید بود. گیاهچه‌ها قد کوتاه و فرم قلبی شکل دارند و حالا زمان آن فرارسیده که به زمین اصلی منتقل شوند. زمین اصلی باید به خوبی شخم زده شده باشد تا خاک، نرم شده و علف هرزی وجود نداشته باشد. پس از آن در صورت مساعد بودن خاک و نور، می‌توانید طی ۵ الی۶ هفته منتظر برداشت محصول کاهوهای تازه و شاداب باشید.
ویژگیهای خاک مناسب در زمان کاشت کاهو
خاک محل رشد کاشت کاهو، باید زهکشی مناسبی داشته باشد و لازم است تا بیش از حد قلیایی نباشد. بهتر است پی اچ خاک برای کاشت کاهو کمی اسیدی باشد. همچنین مواد آلی کافی در خاک می‌تواند در نگهداری و تامین رطوبت مناسب و مواد غذایی به گیاه کمک کند.
تاثیر فاصله گذاری در کشت کاهو
برای کاشت جوانه ها در زمان کاشت کاهو، در خاک باغچه بهتر است فاصله چهل سانتی‌متری را برایشان درنظر بگیرید تا فضای کافی برای رشد داشته باشند. در صورت محدود بودن فضا تا ۲۵ الی۳۰ سانتی متر فاصله نیز کافی است. گیاهچه ها را طوری در خاک قرار دهید که روی آن باز بماند چون اگر ساقه زیر خاک قرار گیرد خطر پوسیدگی آن وجود دارد. فاصله گذاری مناسب برای کاهوهایی که برگهای بزرگتری دارند اهمیت بیشتری دارد به خصوص اگر قصد برداشت یکجای کاهوها را نداشته باشید.
آبیاری مناسب پس از کاشت کاهو
ابتدا بذرهای کاشته شده به رطوبت زیادی نیاز دارند و لازم است تا آنها را مرتب آبیاری کنید. به خصوص اگر محل رشد آنها گرم باشد. اما جهت آبیاری کاهو این مسئله را باید در نظر گرفت که ما از این گیاه توقع ریشه‌های عمیق نداریم و وظیفه ریشه‌ها صرفاً کمک به رشد خوب برگهاست. به همین جهت لازم است تا صرفاً خاک را مرطوب نگه داریم. آبیاری پس از کاشت کاهو، باید کم ولی مداوم باشد و از آبیاری زیاد خودداری شود چون باعث پوسیدگی ساقه و ایجاد بیماری در گیاه می‌شود.
مرحله داشت کاهوها
مهمترین مسئله در کشت کاهو، نگهداری مناسب آن است که از مراحل کاشت مهمتر است. معمولا کاهو نباید بطور مداوم در یک زمین کاشته شود زیرا این کار نه تنها باعث طغیان آفات و بیماریها می‌شود بلکه حاصلخیزی زمین نیز کاهش می‌یابد. هرچه کاهوها سریعتر رشد کنند، برگهای تردتر و شیرین‌تری خواهند داشت. بنابراین استفاده از خاک غنی و افزودن مواد مورد نیاز می‌تواند محصول بهتری برای شما به همراه داشته باشد.
پس از به اتمام رسیدن زمان کاشت کاهو، به طور مرتب به آنها سر بزنید. پس از گذشت ۶ هفته، کاهوها تقریبا رشد مناسبی دارند. در این زمان می‌توانید برگهای رشد نکرده و کوچک را از کاهو جدا کنید.
زمان برداشت کاهو
پس از ۱۰ هفته زمان برداشت آغاز می‌شود. اینکه چه زمانی اقدام به برداشت کاهوها کنید بستگی به این دارد که کاهو در چه اندازه‌ای به نظر شما مناسب مصرف است. می‌توانید کاهو را یکجا برداشت کنید و یا به دفعات.
بهترین زمان برای برداشت این گیاه، ابتدای صبح است که برگها تازه و شاداب هستند. برای این کار لازم است تا با یک تیغ یا چاقوی تیز، کاهو را از انتها برش بزنید.
کاهو گیاهی است که چه در مزرعه و چه در خانه می‌توانید به آسانی آن را پرورش دهید. در زمان کاشت کاهو، کافی است گیاه را در شرایط مناسبی بکارید و به درستی نگهداری نمایید تا محصول ارگانیک و باکیفیت به دست بیاورید.
کنترل آفات و بیماریها
پس از کاشت کاهو، باید به مراقبت و مبارزه با بیماریها و آفات توجه کنیم. شته کاهو بسیار متداول است. به همین دلیل باید گیاه خود را تحت نظر داشته باشید.
برای این کار می‌توانید مابین ردیفهای کاهو، گیاهان دافع شته مانند پیاز و سیر بکارید. حلزون و لیسک نیز از آفات متداول کاهو هستند. این دو جانور می‌توانند به برگهای کاهو هجوم آورند و آنها را نابود کنند. در صورت مشاهده این آفات می‌توانید اطراف کاهوهای خود، پوشش مسی قرار دهید و یا ناحیه کشت کاهو را مالچ پاشی کنید.
در مناطق مرطوب خطر بیماری سفیدک پودری نیز وجود دارد. برای مثال در کشورمان کشاورزان در زمان کاشت کاهو در مازندران، شاهد این بیماری هستند. در اواخر فصل تابستان که به دلیل تبخیر بالا، رطوبت شدت می‌گیرد؛ خطر این قارچ بیشتر است و توسعه آن می‌تواند کل محصول را از بین ببرد. برای پیشگیری از این آفت، در مناطق مرطوب، کاهوها را با فاصله بیشتری از یکدیگر بکارید و آبیاری را مدیریت کنید.
سوالات متداول درباره کاشت کاهو
۱) چه مدل کاهوهایی در ایران کاشت می‌شوند؟
کاهوی رسمی یا رومی، کاهوی پیچ چینی، کاهوی فرانسوی و غیره.
با این حال تقریبا نحوه کاشت و همچنین زمان کاشت کاهوها، به یک شکل است. عموماً کاهو را می‌توان در فصل بهار و پاییز برداشت نمود و در محیط‌های گوناگون به عمل آورد.
۲) زمان مناسب کاشت کاهو چه موقع است؟
کاهو گیاهی مناسب آب و هوای معتدل است و در دمای بین ۱۵ تا ۲۰ درجه رشد خوبی خواهد داشت. این سبزی مانند سایر گیاهان برای رشد به نور آفتاب نیازمند است که این امر کاشت کاهو در تابستان، را میسر می‌سازد.
بهتر است فصل کاشت کاهو را به صورتی برنامه ریزی کنید که زمان برداشت، در هوای مناسب پاییزی و بهاری باشد.
در مناطق گرمسیر و در صورت کاشت کاهو در تابستان، لازم است تا رطوبت خاک بصورت مداوم مورد بررسی قرار گیرد. در مناطق سردسیر زمان کاشت کاهو باید طوری در نظر گرفته شود تا بوته های جوان دچار سرمازدگی نگردند.
۳) چه نوع خاکی برای رشد کاهو بهتر است؟ و چه ویژگی باید داشته باشد؟
خاک محل رشد کاشت کاهو، باید زهکشی مناسبی داشته باشد و لازم است تا بیش از حد قلیایی نباشد. بهتر است پی اچ خاک برای کاشت کاهو کمی اسیدی باشد. همچنین مواد آلی کافی در خاک می‌تواند در نگهداری و تامین رطوبت مناسب و مواد غذایی به گیاه کمک کند.
