فروشگاه کشاورزی پارس مرکبات | عرضهکننده انواع کود و سم، کارشناسی فنی باغات و مزارع
نویسنده: پارس مرکبات 
کرم خوشه خوار انگور (Lobesia botrana)
این آفت در ایران فقط روی انگور گزارش شده و در بهار لاروهای جوان نسل اول از جوانه‌های گل دهنده و غنچه تغذیه کرده و روی آنها را با تارهایی می‌پوشانند. در برخی موارد نیز از جوتنه‌های شاخه‌زا تغذیه کرده و در نتیجه سبب خشکیدن گل‌ها و جوانه‌ها و ریزش آنها می‌گردند.
لاروهای نسل دوم از گوشت غوره تغذیه می‌نمایند. بر اثر تغذیه پوست غوره منظره خاکی رنگی پیدا نموده، چروک برداشته و حبه‌ها می‌ریزند. لاروهای نسل سوم از انگورها تغذیه می‌کنند( ابتدا از گوشت و سپس از پوست‌های رسیده).
محل فعالیت آفت بوسیله تارهایی روی خوشه مشخص است. خوشه‌های آلوده مورد حمله انواع قارچ‌کش‌ها قرار گرفته و خسارت‌های ثانویه را بوجود می‌آورند.
لاروهای نسل بعدی آفت حتی روی انگورهایی که برای کشمش اختصاص داده می‌شوند به انبار منتقل و در آنجا تا بهار سال آینده به سر می‌برند.
خسارت این آفت در کشت دیم روی انگور به مراتب کمتر از انگور کشت آبی است و به همین جهت در اکثر مناطق دیم مبارزه با آفت معمول نمی‌باشد.
شناسایی آفت خوشه خوار انگور
حشره کامل شب پره‌ای است که عرض آن با بال‌های باز ۱۲ تا ۱۳ میلیمتر و طول آن ۵ تا ۱۰ میلی متر است. بال‌های جلویی شب پره به رنگ خرمایی مایل به بور بوده و دارای دو نوار روشن عرضی است. در قسمت وسط آن لکه‌های تیره رنگی که دارای نقش و نگار است دیده می‌شود.
نوارها به طور متناسب در بین لکه‌ها قرار دارند و در کنار انتهایی بال‌های جلویی و حاشیه عقبی انتهای بال عقبی ریشک‌هایی دیده می‌شود. لارو حشره ۸ تا ۱۲ میلیمتر، رنگ آن ابتدا سفید و سر آن سیاه رنگ است ولی بعدا به رنگ سبز مایل به زرد در می‌آید. شفیره پروانه ۵ تا ۷ میلیمتر و در پیله سفیدی دارد.
مبارزه با کرم خوشه خوار انگور
- انتخاب انواع انگورهایی که خوشه متراکم ندارند.
- احداث باغ به صورت ردیفی و در روی داربست موازی، چون کرم خوشه‌خوار انگور اغلب به تاکستان‌هایی که فاقد داربست بوده و اانگورها به شکل گسترده روی زمین یا پشته‌ها باشند حمله می‌نماید
- هرس هر ساله برای جلوگیری از تجمع شاخه‌های اضافی، سوزاندن علف هرز و برگ‌های خشک پایییز، شخم عمیق و استفاده از یخ آب زمستانه برای از بین بردن شفیره‌های زمستان گذران
- در صورت نیاز مبارزه شیمیایی انجام شود
زنجره مو (Cicadatra ochreata)
این زنجره یکی از آفات مهم مو در ایران است و در تمام مناطق مو کاری وجود دارد. علاوه بر مو به بسیاری از گیاهان دیگر مانند سنجد، سیب ، آلبالو، به، سپیدار، زبان گنجشگ، نارون، ازگیل ژاپنی، تبریزی، پسته، انار، گلابی و هلو صدمه می‌زند.
نحوه خسارت زنجره مو
حشره بالغ بر روی سرشاخه‌های مو و سایر درختان میزبان تخم ریزی می‌نماید. بر اثر تخم‌ریزی حشره قسمتی از بافت گیاه از فعالیت بازمانده و در روی آن برآمدگی‌هایی به وجود می‌آید که سبب شکنندگی سرشاخه می‌شود. این سرشاخه‌ها اغلب ضعیف و گاهی خشک می‌شوند. پوره‌های آفت پس از خروج از تخم داخل خاک شده و روی ریشه‌های مو مستقر می‌گردند.
پس از استقرار برای تغذیه، خرطوم خود را در نسنج ریشه فرو برده و به شدت شروع به تغذیه می‌کنند. در تاکستان‌هایی که این افت شیوع دارد پایه انگور تدریجا ضعیف گشته و سرانجام می‌خشکد. پایه های آلوده اغلب رشد بسیار کم دارند، برگ‌ها زرد و میوه‌ها بسیار کم و ریز می‌شوند.
شناسایی زنجره انگور
طول بدن زنجره ۲۴ تا ۳۰ میلی متر و رنگ بدن سبز روشن است.بال‌های زنجره شفاف ولی قاعده آن و رگ‌های اطراف بال‌ها سبز رنگ و رگ‌های ابتدای بال‌ها قهوه‌ای می‌باشند. در نرها دستگاه صوتی بین حلقه اول شکم و سینه قرار دارد. زنجره ماده فاقد دستگاه صوتی است.
پوره سن یک زنجره از پوره‌های سنین دیگر کاملا مشخص است، بدین ترتیب که رنگ آن صورتی و چشم‌ها قرمز رنگ است. طول بدن ۱/۸ تا ۳ میلیمتر است. پوره سن دوم به طول ۸ میلیمتر به رنگ سفید عاجی و فاقد چشم مرکب است. پوره سن سوم سفید عاجی و به جای چشم دو برجستگی نسبتا بزرگ در طرفین سر دارد و طولش حدود ۵ میلیمتر است.
پوره سن چهارم به رنگ کرم، چشم‌ها قهوه‌ای و در این سن علائم بال‌ها نمایان است. پاهای جلویی در کلیه پوره‌ها کننده و پاهای وسطی و عقبی برای راه رفتن است . برخی از محققین برای این حشره ۵ سن پورگی و برخی ۷ سن پورگی ذکر کرده‌اند.
مبارزه با زنجره انگور
- استفاده از زمین‌های شنی، ازدیاد آبیاری و تقویت زمین بوسیله کودهای حیوانی و شیمیایی
- پیوند واریته‌های مرغوب روی پایه‌های مقاوم
- بیل زدن پای درخت و سوزانیدن علف‌های هرز باغات و اطراف آنها
- هرس سرشاخه‌های آلوده به تخم ریزی زنجره‌ها در بهار و سوزانیدن آنها
- مبارزه شیمیایی با آفت
کرم‌های شاخدار انگور (Theretra alecta)
اطلاق کلمه شاخدار به این آفت به علت وجود زا‌ئده کم و بیش بلندیست که نزدیک به انتهای شکم لاروها در سطح پشتی دیده می‌شود و به نظر می‌رسد که نوعی وسیله دفاعی باشد.
گونه اول پروانه نسبتا بزرگ به رنگ آجری تیره بوده دارای بال‌های پهن با نوارهای رنگین است. گونه دوم حدود ۷۰ میلیمتر، زیتونی رنگ بوده و روی بال‌های جلویی دو خط مورب تیره در نیمه انتهای بال دیده می‌شود. در بال‌های عقبی یک نوار پهن سیاه در قاعده دیده می‌شود. در روی شکم سه نوار تیره دیده می‌شود که یکی در وسط و دو تی دیگر در طرفین قرار دارند.
گونه سوم با بال‌های باز حدود ۶۰ میلیمتر، رنگ بال‌های جلویی سبز مایل به بلوطی با نوارهای سفید مواج و طولی است. روی بندهای اولیه شکم نوارهای عرضی متناوب تیره روشن قرار دارد که در مجموع منظره شطرنجی به پشت شکم می‌دهد.
کنه نمدی انگور (Eriophyes=Colomerus vitis)
این کهنه به برگ‌ها حمله نموده و در پشت برگ‌ها گال‌های مسطح و به صورت مد ایجاد می‌کند. رنگ این قشر نمدی ابتدا سفید کثیف است اما به تدریج تغییر رنگ داده و به رنگ قرمز مایل به قهوه‌ای تبدیل می‌گردد. درسطح فوقانی برگ درست در طرف مقابل کنه نمدی، برآمدگی بوجود می‌آید و به پهنک برگ ناصافی می‌دهد. زمستان به صورت کنه کامل زیر پوست جوانه‌ها به سر می‌برد. در شرایط مساعد ۷ نسل در سال دارد.
شته مو یا فیلوکسرای مو (Phylloxera vitifoliae)
این حشره یکی از مهمترین و معروف ترین آفات مو در جهان است. در سال ۱۸۶۰ از آمریکا وارد کشورهای اروپای غربی گردید و به سرعت انتشار یافت. موهای معمولی Vitis vinifera به این آفت بسیار حساس می‌باشند.
یکی از بهترین راه‌های مبارزه با این آفت استفاده از ارقام مقاوم است. بدین منظور موهای معمولی را بر روی پایه‌های مو آمریکایی Vitis americanna پیوند می‌زنند.
سوالات متداول درباره آفات درخت انگور
۱) خسارت آفت زنجره مو به چه صورت است؟
این زنجره یکی از آفات مهم مو در ایران است و در تمام مناطق مو کاری وجود دارد. حشره بالغ بر روی سرشاخه‌های مو و سایر درختان میزبان تخم ریزی می‌نماید. بر اثر تخم‌ریزی حشره قسمتی از بافت گیاه از فعالیت بازمانده و در روی آن برآمدگی‌هایی به وجود می‌آید که سبب شکنندگی سرشاخه می‌شود. این سرشاخه‌ها اغلب ضعیف و گاهی خشک می‌شوند. پوره‌های آفت پس از خروج از تخم داخل خاک شده و روی ریشه‌های مو مستقر می‌گردند.
پس از استقرار برای تغذیه، خرطوم خود را در نسنج ریشه فرو برده و به شدت شروع به تغذیه می‌کنند. در تاکستان‌هایی که این افت شیوع دارد پایه انگور تدریجا ضعیف گشته و سرانجام می‌خشکد. پایه های آلوده اغلب رشد بسیار کم دارند، برگ‌ها زرد و میوه‌ها بسیار کم و ریز می‌شوند.
۲) چگونه میتوان با کرم خوشه خوار انگور مبارزه کرد؟
این آفت در ایران فقط روی انگور گزارش شده و در بهار لاروهای جوان نسل اول از جوانه‌های گل دهنده و غنچه تغذیه کرده و روی آنها را با تارهایی می‌پوشانند. در برخی موارد نیز از جوتنه‌های شاخه‌زا تغذیه کرده و در نتیجه سبب خشکیدن گل‌ها و جوانه‌ها و ریزش آنها می‌گردند.
-انتخاب انواع انگورهایی که خوشه متراکم ندارند.
-احداث باغ به صورت ردیفی و در روی داربست موازی، چون کرم خوشه‌خوار انگور اغلب به تاکستان‌هایی که فاقد داربست بوده و اانگورها به شکل گسترده روی زمین یا پشته‌ها باشند حمله می‌نماید.
-هرس هر ساله برای جلوگیری از تجمع شاخه‌های اضافی، سوزاندن علف هرز و برگ‌های خشک پایییز، شخم عمیق و استفاده از یخ آب زمستانه برای از بین بردن شفیره‌های زمستان گذران
-در صورت نیاز مبارزه شیمیایی انجام شود.
۳) منظور از کرم شاخدار انگور چیست؟
اطلاق کلمه شاخدار به این آفت به علت وجود زا‌ئده کم و بیش بلندیست که نزدیک به انتهای شکم لاروها در سطح پشتی دیده می‌شود و به نظر می‌رسد که نوعی وسیله دفاعی باشد.
گونه اول پروانه نسبتا بزرگ به رنگ آجری تیره بوده دارای بال‌های پهن با نوارهای رنگین است. گونه دوم حدود ۷۰ میلیمتر، زیتونی رنگ بوده و روی بال‌های جلویی دو خط مورب تیره در نیمه انتهای بال دیده می‌شود. گونه سوم با بال‌های باز حدود ۶۰ میلیمتر، رنگ بال‌های جلویی سبز مایل به بلوطی با نوارهای سفید مواج و طولی است.
