بیماری سفیدک پودری سیب

سفیدک پودری سیب بیماری شایعی است که در مناطق کشت سیب دیده می‌شود. شدت این بیماری از ناحیه‌ای به ناحیه دیگر تغییر می‌کند. سفیدک پودری سیب در خزانه‌های سیب معمولا شدید و خسارت آن زیاد است. این بیماری به پاجوش‌های درخت نیز شدیدا حمله می‌کند. سفیدک پودری بیماری قارچی است که عامل آن زمستان را در غنچه‌ها به سر می‌برد. جوانه‌های آلوده دیرتر از جوانه‌های سالم باز می‌شوند.

در ایران نشانه‌های بیماری معمولا روی میوه دیده نمی‌شود، بنابراین کنترل بیماری مشکل و مدیریت مبارزه با آن باید باید با دیگر بیماری‌های شایع در باغ تلفیق شود.

گیاهان حساس به این بیماری شامل سیب، گلابی، به، هلو، ازگیل است.

نشانه‌های بیماری سفیدک پودری سیب

این بیماری به برگ، گل، میوه و سرشاخه‌ها حمله می‌کند.

نشانه های بیماری بر روی برگ

نشانه‌ها معمولا در سطح زیرین برگ به شکل لکه‌هایی با حاشیه نامشخص و نمایی مخملی ظاهر می‌شوند. این لکه‌ها ممکن است به رنگ سبزرد در سطح بالایی برگ ظاهر شده و دوسطح برگ در محل لکه‌ها از توده پودری و سفیدرنگ پوشیده شود.

بروز عفونت در حاشیه برگها موجب پیچ و تاب خوردن برگ می‌شود. برگهای به شدت آلوده، باریک، و حول رگبرگ اصلی به سمت بالا تا خورده و به تدریج شکننده می‌شوند. این برگها گاهی در اواسط تابستان، خشک شده و می‌ریزند.

نشانه های بیماری بر روی شاخه و گل

سرشاخه‌های به شدت آلوده دچار کم رشدی، فاصله میان گره‌های آنها کم و از یک لایه میسلیوم نقره‌ای متمایل به خاکستری رنگ پوشیده می‌شوند. این لایه ممکن است در تمام فصل خفتگی درخت بر روی درخت باقی بماند.

جوانه‌های انتهایی و جانبی آلوده، نسبت به جوانه‌های سالم، به سرمای زمستان حساس ترندو در بهار ۵ تا ۸ روز دیرتر از جوانه‌های سالم باز می‌شوند. اجزای گل گاهی از میسلیوم‌های سفید و کنیدی‌های قارچ پوشیده می‌شود. گلبرگهای گلهای آلوده، به رنگ زرد کم رنگ و یا سبز روشن در آمده، بدشکل و کلفت شده و بسیاری از گل‌های آلوده می‌ریزند.

در گلابی، پوشش سفید میسلیوم تا اواسط تابستان روی میوه باقی می‌ماند. پس از محو پوشش، اثر ان به صورت لکه زنگاری باقی می‌ماند. لکه‌های زنگاری با بزرگ شدن میوه توسعه پیدا می‌کنند. در خزانه‌ها، قارچ عامل بیماری به تمام برگهای در حال رشد حکله و موجب کندی رشد قسمتهای انتهایی شاخه‌ها می‌شود.

عامل بیماری سفیدک پودری سیب

عامل سفیدک پودری سیب و گلابی Podosphaera leucotricha است. این قارچ هتروتالیک و از راسته Erysiphales است.

مبارزه با سفیدک پودری سیب

در مدیریت این بیماری پیشگیری بهترین روش است. عدم استفاده از ارقام خیلی حساس، اقدامات زراعی مناسب و در مناطقی که شرایط برای توسعه بیماری مناسب باشد، سمپاشی درختان با قارچکش‌های موثر توصیه می‌شود.

• انتخاب ارقام متحمل یا مقاوم:

قندک، گلاب، شفیع آبادی، مورویی، شمیرانی، گراون اشتاین، جوناتان و روم بیوتی از ارقام خیلی حساس و زرد لبنانی، گرانی اسمیت، جوناگولد و مکینتاش از ارقام ی با حساسیت متوسط و قرمز لبنانی و استایمان واینساپ از ارقام متحمل سیب هستند. گلابی شاه میوه حساس و ارقام بارتلت، فله‌میش بیوتی و وینترنلیس نسبت به سفیدک پودری مقاوم هستند.

• اقدام‌های بهداشتی:

سایه و هوای خنک برای توسعه سفیدک پودری مطلوب و به همین علت احداث باغهای سیب و گلابی در نواحی پرآفتاب یا شیبهای آفتاب رو مناسب است. همچنین خالی کردن تاج درختان برای جریان هوا در کاهش بیماری موثرند.

• اقدام‌های زراعی:

باید از مصرف بیش از حد  کودهای شیمیایی به ویژه کودهای نیتروژنی خودداری شود، اما مصرف کودهای شیمیایی کند آزاد، توصیه می‌شود. بریدن سرشاخه‌های پوشیده از لایه قارچی و همچنین پاجوش‌ها در اواخر فصل زمستان و در صورتی که شدت بیماری کم باشد، قطع، حذف و انهدام برگ‌های سرشاخه‌های آلوده در بهار می‌تواند سطح مایه اولیه را کاهش دهد. البته دو عمل اخیر از نظر باغبانی مطلوب نیس و ممکن است موجب کم شدن محصول شود.

• سمپاشی درختان با قارچکش‌ها:

برای تقویت زیاد رشد با عصاره جلبک دریایی محلول پاشی کنید.

قارچکش‌هایی که در کشورهای خارج برای مبارزه با سفیدک پودری سیب به ثبت رسیده است شامل: گوگرد، اکسی تیوکوئینوکس، تری آدیمفون، اتاکونازول، بوی ریمات و پیرازوفوس.

قارچکش‌های موثر آزمایش شده در مبارزه با سفیدک پودری در ایران نیز شامل: گوگرد و تابل، دینوکاپ، تریمیدال، توپاس، استروبی و فلیت.

نکته: توجه داشته باشید بعضی از ارقام سیب (مانند سیب گلاب) نسبت به گوگرد حساسند و چنانچه روی این ارقام، گوگرد مصرف شود و بویژه اگر هوا گرم باشد، برگها زرد شده و می‌ریزند.

همچنین از مصرف گوگرد در دمای کمتر از ۱۵ درجه سانتیگراد و یا بیش از ۳۰ درجه سانتیگراد خوددار شود. چنانچه بیماری سفیدک پودری سیب شدید و کنترل آن صرفه اقتصادی داشته باشد باید از مرحله‌ای که دسته‌های غنچه به صورت فشرده آشکار می‌شود تا توقف رشد سرشاخه‌ها در اواسط تابستان، درختان را سمپاشی کرد.

فاصله دو سمپاشی در خلال مراحل رشد و نمو سریع برگ و تا قبل از ریزش گلبرگها ۷ روز و بعد از مرحله گل ۱۲ تا ۱۴ روز است. در ایالات متحده آمریکا قارچکشهای بیولوژیک مجاز برای مبارزه با این بیماری AQ10  و Seenade هستند.

سوالات متداول درباره بیماری سفیدک پودری سیب

۱) سفیدک پودری چیست؟

سفیدک پودری سیب بیماری شایعی است که در مناطق کشت سیب دیده می‌شود. شدت این بیماری از ناحیه‌ای به ناحیه دیگر تغییر می‌کند.سفیدک پودری سیب در خزانه‌های سیب معمولا شدید و خسارت آن زیاد است. این بیماری به پاجوش‌های درخت نیز شدیدا حمله می‌کند.

در ایران نشانه‌های بیماری معمولا روی میوه دیده نمی‌شود، بنابراین کنترل بیماری مشکل و مدیریت مبارزه با آن باید باید با دیگر بیماری‌های شایع در باغ تلفیق شود. این بیماری به برگ، گل، میوه و سرشاخه‌ها حمله می‌کند.

۲) نشانه های این بیماری چگونه بروز میکند؟

نشانه‌ها معمولا در سطح زیرین برگ به شکل لکه‌هایی با حاشیه نامشخص و نمایی مخملی ظاهر می‌شوند. این لکه‌ها ممکن است به رنگ سبزرد در سطح بالایی برگ ظاهر شده و دوسطح برگ در محل لکه‌ها از توده پودری و سفیدرنگ پوشیده شود. بروز عفونت در حاشیه برگها موجب پیچ و تاب خوردن برگ می‌شود. برگهای به شدت آلوده، باریک، و حول رگبرگ اصلی به سمت بالا تا خورده و به تدریج شکننده می‌شوند.

سرشاخه‌های به شدت آلوده دچار کم رشدی، فاصله میان گره‌های آنها کم و از یک لایه میسلیوم نقره‌ای متمایل به خاکستری رنگ پوشیده می‌شوند. این لایه ممکن است در تمام فصل خفتگی درخت بر روی درخت باقی بماند. اجزای گل گاهی از میسلیوم‌های سفید و کنیدی‌های قارچ پوشیده می‌شود. گلبرگهای گلهای آلوده، به رنگ زرد کم رنگ و یا سبز روشن در آمده، بدشکل و کلفت شده و بسیاری از گل‌های آلوده می‌ریزند.

۳) چگونه میتوان با این بیماری مبارزه کرد؟

در مدیریت این بیماری پیشگیری بهترین روش است. عدم استفاده از ارقام خیلی حساس، اقدامات زراعی مناسب و در مناطقی که شرایط برای توسعه بیماری مناسب باشد، سمپاشی درختان با قارچکش‌های موثر توصیه می‌شود.

منبع: اشکان، محمد(1390)، بیماری‌های مهم درختان میوه در ایران.