شوری آب و خاک
عامل شوری ( ای، سی) آب و خاک یکی از عوامل مهم محدود کننده رشد رویشی و زایشی گیاه در مناطق مختلف کشورعزیزمان ایران میباشد، که بر شکلهای شیمیایی عناصر غذایی موجود در خاک و توزیع آنها تاثیر بسزایی داشته است.
همچنین در روند جذب این عناصر توسط گیاهان دچار اختلال و در بعضی شرایط غیرممکن ساخته و در نهایت باعث ناهنجاریهای فیزیولوژیکی مثل ایجاد مسمومیتها، کمبودها و تنشهای زیستی و غیرزیستی در گیاهان زراعی، باغی، مرکبات و گلخانهای میگردد. بروز این ناهنجاریها باعث افت روند رویشی و زایشی شده که بر روی کاهش کیفیت و کمیت محصول تاثیر بسزایی دارد.
چه عواملی باعث شوری خاک می شوند؟
برای جلوگیری از شوری خاک در کشاورزی و ارائه راهکار باید ابتدا بدانیم چه عواملی در به وجود آمدن آن موثر است. مهمترین این عوامل عبارتند از:
- آبیاری زمین با آب شور
- آبیاری بیش از حد و با استفاده از روش های نامناسب
- استفاده بی رویه و بیش از حد از انواع کودهای شیمیایی
- عدم استفاده از کودهای مناسب برای جلوگیری از شوری مانند کودهای پایه ارگانیک
- تکرار کشت یک گیاه برای سال های متوالی
علائم شوری خاک
علائم شوری خاک عبارت است از:
- سوختن گلهای درختان و گیاهان
- خشک شدن و سوختن حاشیه برگها و ساقه گیاهان
- رنگ پریدگی برگها و میوهها در اثر کمبود کلروفیل
- توقف رشد، جوانه زنی و میوه دهی در گیاهان
- رشد نامتعارف و طولی گیاهان با ساقههای باریک و بیجان
روشهای کنترل شوری
جذب آب توسط گیاه و تبخیر سطحی موجب حرکت نمک به طرف سطح خاک میشود ولی اگر آب اضافی به زمین داده شود و یا از روشهای تصفیه آب کشاورزی استفاده گردد، جهت حرکت آب به سمت پایین شده و مقداری از نمک های خاک همراه با آن از دسترس ریشه خارج می گردد. به طور خلاصه روشهای استفاده از آبهای شور موارد ذیل می باشد:
کوتاه کردن فاصله بین آبیاری
انتخاب گیاه مناسب
شستشوی خاک
آبیاری قبل از کشت
انتخاب محل بذرکاری
تغییر روش آبیاری به روش های بارانی یا قطره ای
تصفیه آب کشاورزی به روش هایی چون اسمز معکوس یا تعویض یونی
زه کشی زمین و استفاده از ترکیبات ضد شوری
ترکیبات و مواد اصلاح کننده شوری خاک
ترکیبات و مواد ضدشوری اصلاح کننده خاک دارای کلسیم همراه با کربوکسیلیک اسید و دیگر مواد آلی بوده که ضمن خارج کردن عامل شوری (سدیم) از محیط اطراف ریشه گیاهان، موجب اصلاح ساختار فیزیکی و شیمیایی خاک، کاهش شوری آب و خاک و جلوگیری از بروز علائم کمبود کلسیم نیز میگردد.
وجود مواد آلی در این ترکیبات و مواد ضدشوری باعث افزایش فعالیت میکروارگانیزمهای مفید خاک و بهبود شرایط بیولوژیکی خاک شده که درنهایت باعث افزایش حجم ریشه و بهبود جذب مواد غذایی توسط ریشه میگردد.
این ترکیبات و مواد ضدشوری برای همه گیاهان زراعی، باغی، مرکبات و گلخانهای باتوجه به آزمایش آب و خاک و زیرنظر کارشناس توصیه شده که درنهایت باعث افزایش کمی و کیفی محصولات تولید شده میگردد.
انواع کودهای ضدشوری
کودهای ضدشوری در برندهای مختلفی بصورت مایع در بازار موجود است که در وب سایت پارس مرکبات نیز ضدشوری شامل: سالین جی اند جی، کود اصلاح کننده کمپکس سالت-لاست، انفوریک اسید (N.Brim ston)، اگری فول آنتی سال و اکوسالت میباشد، را میتوانید مشاهده کنید و با مشاوره از کارشناسان پارس مرکبات محصول مورد نظر را با توجه به شرایط تهیه کنید.
سوالات متداول درباره شوری
۱) چرا خاک شور میشود؟
از جمله دلایل شورشدن خاک میتوان به: آبیاری زمین با آب شور، آبیاری بیش از حد و با استفاده از روش های نامناسب، استفاده بی رویه و بیش از حد از انواع کودهای شیمیایی، عدم استفاده از کودهای مناسب برای جلوگیری از شوری مانند کودهای پایه ارگانیک، تکرار کشت یک گیاه برای سال های متوالی و…اشاره کرد.
۲) چگونه میتوان شوری را کنترل کرد؟
-کوتاه کردن فاصله بین آبیاری -انتخاب گیاه مناسب -شستشوی خاک -آبیاری قبل از کشت -انتخاب محل بذرکاری -تغییر روش آبیاری به روش های بارانی یا قطره ای و…
۳) شوری باعث بروز چه ناهنجاری هایی در گیاه میشود؟
شوری در روند جذب عناصر توسط گیاهان ایجاد اختلال و در بعضی شرایط غیرممکن ساخته و در نهایت باعث ناهنجاریهای فیزیولوژیکی مثل ایجاد مسمومیتها، کمبودها و تنشهای زیستی و غیرزیستی در گیاهان زراعی، باغی، مرکبات و گلخانهای میگردد. بروز این ناهنجاریها باعث افت روند رویشی و زایشی شده که بر روی کاهش کیفیت و کمیت محصول تاثیر بسزایی دارد.