فروشگاه کشاورزی پارس مرکبات | عرضهکننده انواع کود و سم، کارشناسی فنی باغات و مزارع
نویسنده: پارس مرکبات 
شته، کنه و تریپس، از جمله دیگر آفات مهم درختان مرکبات است که بمطالبی را درمورد این آفات و روش‌های کنترل آن می‌پردازیم، همانطور که می‌دانید در مبحث قبل از مجموعه آفات مرکبات، به سپردارها پرداختیم.
شته‌های مهم مرکبات
شته سبز مرکبات یا شته اسپیره (Aphis spiraecola)
شته سبز(Green citrus aphid) یکی از آفات مهم مرکبات در نقاط مختلف جهان است. شته‌ها معمولا در سطح زیرین برگ دیده می‌شوند.
علائم خسارت:
- پیچیدگی برگ در سرشاخههای جوان و برگهای تازه رشد کرده
- برگهای آلوده حالت شاداب و چرب خود را از دست می‌دهند
- کوتاه و پیچیده شدن شاخه‌های آلوده
- به دلیل مکیدن شیره گیاهی و ترشح عسلک، در سطح برگها، میوه‌ها و شاخه‌ها ایجاد دوده یا فواژین میکند.
- ریزش گل‌های درخت و تولید میوه‌های کوچک در حالت خسارت شدید.
شته سیاه مرکبات (Toxoptera aurantii)
این آفت در اکثر باغهای مرکبات خیز وجود داشته و خسارت وارد میکند. با تغذیه از شیره برگها و ایجاد عسلک، باعث پیجیدگی برگها و ایجاد دوده روی درختان میشود.
مبارزه با شته‌ها:
- کفشدوزک‌ها
- زنبُرها به عنوان پارازیت
- سمپاشی در اوایل بهار مفید است
- جمعیت شته‌ها در اواخر بهار و شروع تابستان به علت بالا رفتن درجه حرارت، کاهش می‌یابد.
- در سمپاشی علیه شپشک‌ها، کاربرد سموم فسفره مالاتیون شته‌ها را نیز کنترل میکند.
- شته‌هایی باعث پیچیدگی برگ می‌شوند، سمپاشی باید قبل از پیچیدن برگها انجام شود.
کنه‌های مرکبات
کنه قرمز مرکبات (Paratetrancychus citri)
کنه قرمز (Red mite) از آفات مهم مرکبات بوده و در شمال و جنوب کشور گسترش دارد. ظاهرا نارنگی و نارنج نسبت به این آفت صدمه کمتری می‌بینند.
کنه قرمز با ایجاد زخم‌های بسیار کوچک و متعدد و نیز مکیدن شیره گیاهی همراه با زایل شدن کلروفیل بوده و محل این زخم‌ها به صورت نقاط زرد و رنگ پریده در سطح برگ دیده میشود. گسترش این زخم‌ها ممکن است باعث قاشقی شد برگها و ریزش آن‌ها در شاخه‌های انتهایی شود. حمله این آفت به میوه نیز موجب کوچک ماندن و کم آب شدن آن‌ها می‌شد.
مبارزه با کنه قرمز مرکبات
استاده از کنه‌کش انویدور در دزهای۰/۲، ۰/۳ و ۰/۴ در لیتر آب
کنه زنگار یا نقره‌ای مرکبات (Phyllocoptruta oleivora)
آفت کنه زنگار به رنگ قهوه‌ای در برگهای درختان نارنج و پرتقال، به آن کنه مخملک نیز می‌گویند. از آنجایی که میوه‌ها حالت قهوه‌ای به خود می‌گیرند به آن زنگار هم گفته میشود. از طری گاهی اوقات علایم حمله آفت در برخی گونه‌ها مثل لیمو، خاکستری متمایل به نقره‌ای است که به آن کنه نقره‌ای هم اتلاق میشود.
کنه زنگار در شمال ایران خسارت سنگینی وارد میکند. این آفت با پاره کردن نسوج برگ و میوه، مکید شیره گیاهی باعث ضعف شدید گیاهان میزبان میشود.
علائم کنه زنگار مرکبات
- ضخیم تر شدن پوست میوه‌های آفت زده از سالم
- کوچک شدن میوه‌های آفت زده و ترش شدن آن‌ها
- از دست دادن آب میوه و سرعت پوسیدگی آن بیشتر میشود
روش‌های کنترل کنه زنگار
- این کنه به روغن‌های معدنی حساس بوده و می‌توان با کاربرد آن ضمن حذف برخی سموم آلوده کننده محیط زیست، جمعیت این آفت را نیز کنترل کرد.
- استفاده از سموم شیمیایی (سم پروکسی‌میت با دزهای ۷۰-۱۰۰ میلی‌لیتر)
تریپس مرکبات
تریپس از آفات باغات مرکبات در جنوب و بعضی نواحی شمالی کشور است.
تریپس مرکبات معمولا به جوانهها و سرشاخههای حامل گل و میوه حمله میکند. با رشد میوه پوست اطراف محل خسارت به سمت بیرون رشد کرده و دایره مشخص چوب پنبهای روی پوست ایجاد میشود. خسارت آفت در برگهای جوان باعث ایجاد رگه خاکستری در هر دوطرف رگبرگ میانی و بدشکلی برگها میشود.
کنترل تریپس:
- سمپاشی درختان بلافاصله بعد از گل در باغات دارای سابقه آلودگی، با یکی از ترکیبات نفوذی یا سیستمیک فسفره
سوالات متداول درباره شته، کنه و تریپس
۱) سه آفت مهم مرکبات چیست؟
شته، کنه و تریپس از جمله آفات مهمی هستند که به درختان خسارت وارد می‌کنند
۲) آفت تریپس چگونه به درختان مرکبات خسارت وارد میکند؟
تریپس، معمولا به جوانهها و سرشاخههای حامل گل و میوه حمله میکند. با رشد میوه پوست اطراف محل خسارت به سمت بیرون رشد کرده و دایره مشخص چوب پنبهای روی پوست ایجاد میشود. خسارت تریپس در برگهای جوان باعث ایجاد رگه خاکستری در هر دو طرف رگبرگ میانی و بدشکلی برگها میشود.
۳) کدام نوع شته‌ها به درختان مرکبات خسارت می‌زنند؟
شته سبز، یکی از آفات مهم مرکبات در نقاط مختلف جهان است و معمولا در سطح زیرین برگ دیده می‌شوند. شته ساه نیز در اکثر باغهای مرکبات خیز وجود داشته و خسارت وارد میکند. این آفت با تغذیه از شیره برگها و ایجاد عسلک، باعث پیجیدگی برگها و ایجاد دوده روی درختان میشود.
منبع:فتوحی. ر و فتاحی مقدم.ج، 1395، پرورش مرکبات در ایران، دانشگاه گیلان،4.
تشکرها شما بی نهایت مناسب ومفیدبود
سلام و عرض ادب.
خوشحالیم که این مطلب برای شما مفید بوده است.
افت تریپس را تازه متوجه شدم متشکرم فکر می کردم با سم کنه کش می شه اون لکه سفید رنگ را روی میوه ازبین برد ولی سوال اینکه دوز تریپس برای نارنگی و پرتقال چقدر است و در چند مرحله بایستی زده شود
با سلام و احترام.
سموم تریپس کش دارای نوع‌های مختلف است که برای دوز دقیق باتوجه به نوع سم باید میزان مصرف را مشخص کرد و معمولا بعد از تشکیل میوه اقدام به سم پاشی میشود.
سلام بسیار عالی و مفید بود مطالب شما سپاسگزارم
با سلام و احترام.
خرسندیم که این مقاله برای شما مفید فایده واقع شده است.