گیاهانی برای جلب حشرات مفید
حشرات توسط رنگ (نور یا رنگهای با طول موجهایی که ما قادر به دیدن آنها نیستیم) و یا گاهی به وسیله بوی گلها به طرف آنها جلب میشوند. نمونه گلهایی که حشرات مفید را جلب میکنند، به قرار زیراند:
1) گلهای بزرگ پررنگ دارای مرکز باز؛ مانند رعنا زیبا با علائمی شبیه به « هدف نشانهروی»، حشرات مفید را به مرکز آنها جلب میکنند.
2) حشرات شهدخوار دارای زبان دراز، گیاهان دارای گلهای لولهای، حتی آنهایی که کوچک بوده و در انتها به حالت خوشهای درآمدهاند؛ مانند گیاه فاسیلیا را جستجو میکنند.
3) گلهایی با گل آذین پهن چتری؛ مانند هویج وحشی Queen Anne’s lace. این بوته هویج، برای گل دادن در سال دوم در مزرعه باقی مانده است.
4) یکساله های دارای مرکز باز با یک دوره گلدهی طولانی؛ مانند ایبریس (Limnanthes)؛ یا گل به رنگ تخممرغ آبپز.
دوستان باغبان
یک جزء اصلی کار با طبیعت برای مدیریت ارگانیک آفات، اجازه دادن به شکارگران آفات و پارازیتها برای زنده ماندن و بنابراین در کنترل نگهداشتن طبیعی جمعیت آفات است. مصرف سموم آفتکش این تعادل را به هم میزند. اغلب سموم آفتکش، برای جمعیت شکارگران بیشتر از گونههای آفت هدف مضرند.
در گذشته، سموم آفتکش با از بین بردن جمعیت حشرات مفید یا شکارگران، بروز گونههای جدیدی از آفات را موجب گردیدند. کنه قرمز اروپایی نمونه بارزی است. این کنه، تنها پس از معرفی سموم زمستانی روغن قطران در دهه 1930 میلادی به عنوان آفت درختان میوه ظاهر شد.
شکارگران طبیعی
بسیاری از حیوانات داخل باغ از آفات تغذیه میکنند. بعضی از آنها؛ نظیر کفشدوزکها نسبت به بقیه مشخصترند و خیلی موردپسند هستند.
برخی را به سبب زیبایی یا دلایل عاطفی دوست داریم و به راحتی در کنترل آفات اهمیت کسب میکنند؛ مانند وزغ ها. اما بسیاری از موجودات کم اهمیت، بدون اینکه مورد توجه قرار گیرند، کار میکنند و جمعیت آفات را در سطح پایین تر از سطوح آستانه نگه میدارند.
شناختن آن موجودات حائز اهمیت است؛ سپس آنها را میتوان تقویت کرد و گذاشت تا کار مفید خود را انجام دهند.
برای افزایش تعداد حشرات مفید (شکارگرهای طبیعی) و پارازیت ها، هدفتان این باشد که از مصرف سموم بپرهیزید. سموم آفت کش نه تنها روی شکارگرها و پارازیت ها اثر مستقیم دارند، بلکه به صورت غیرمستقیم غذای آنها را از بین میبرند.
مخلوط کردن گیاهان گل دهنده با سبزی ها و درختان میوه، بسیاری از شکارگرهای آفت؛ مانند زنبورهای پارازیت، مگس های درجا پَرزن و بالتوری ها را تقویت میکند. حشرات بالغ از شهد گلها تغذیه میکنند.
زیستگاه ها و پناهگاه ها
یک حوض، شکارگرهایی را که در چرخه زندگی خود یک دوره زندگی در آب دارند، به سوی خود جلب میکند. محلهایی مصنوعی بسازید؛ مانند تودهای چوب برای زنبورهای زرد انفرادی و یا جعبههای زمستان گذرانی برای بالتوری ها.
یک خاکپوش (مالچ) خوب و کمترین میزان خاک ورزی، شرایط مطلوبی را برای سوسکهای خاکزی (مفیدترین شکارگر لیسکها) فراهم میکند و گراسهای (باریک برگان) متراکم درهم بافته در پای پرچین ها، لانه زمستانی را برای آنها و کفشدوزک ها مهیا میسازد.
کفشدوزکها شتهها را میخورند؛ ولی لارو بدون بال آنها بیشترین صدمه را به جمعیت شتهها وارد میسازد. درمورد بالتوریها هم این موضوع صدق میکند.
شکارگرهای مفید آفات
1 سنهای شکارگر
خانواده مختلف سنها (به خصوص Capsidها و Anthocoridها)، سایر سنهای گیاهخوار را میخورند.
2 مگسهای tachinid
مادههای بالغ آنها شبیه مگسهای خانگی دارای کرکهای راست، تخمهای خود را در نزدیکی و یا روی سایر حشرات میزبان؛ به خصوص پروانهها و لارو شب پروازها میگذارند و لاروها یا کرمینه مگسها (maggots) در درون میزبان به عنوان پارازیت رشد میکنند.
3 کفشدوزکها
حشرات بالغ و لارو آنها شتهها و سایر سنها را شکار میکنند. این حشرات مفید به عنوان عوامل بیولوژیک در دسترس هستند.
4 وزغها و قورباغهها
بالغ آنها از گونههای بسیاری از آفات تغذیه میکنند. نوزاد آنها آبزی هستند؛ لذا به یک حوض نیاز است.
5 نماتدها
کرمهای گرد میکروسکپی که به عنوان عوامل کنترل بیولوژیک لیسکها و سرخرطومی مو در دسترس هستند. اینها درون بدن سرخرطومی تکثیر مییابند. برای موجودات غیرهدف کاملا بیخطرند.
6 مگسهای درجا پرزن
لارو بسیاری از گونههای آنها در اصل شکارگر شتهها هستند. رنگ آنها متنوع است و گاهی کم و بیش شفاف هستند. به کرمینههای مگس مخصوص طعمه گذاری (maggots Bait) شباهت دارند.
7 زنبورهای پارازیت
مادههای بالغ این زنبورها در داخل سایر حشرات تخمگذاری کرده و میزبان را میکشند.
8 عنکبوتهای درازپا
اینها شکارگرهای خاکزیِ دارای پاهای دراز و باریکی هستند که به عنکبوتها وابستهاند؛ ولی برخلاف آنها بدن فقط یک قسمتی دارند.
9 بالتوریها
هر لارو یک شکارگر بی رحم شتهها و حشرات مشابه آنهاست، که بیش از 300 عدد از آنها را در طول رشد میخورند. جمعیت زمستانی آنها را با برپاکردن جعبههای بالتوری تقویت کنید. همچنین به عنوان عوامل کنترل بیولوژیک در دسترس هستند.
10 زنبوران زرد (Wasps)
مادههای بالغ گونههای انفرادی (غیراجتماعی) زنبورهایی مانند این زنبور بنّا، آفات را به عنوان غذای نوزادان خود جمع میکنند. زنبوران اجتماعی نیز در بهار یا اوایل تابستان، شکارگرهای مفیدی هستند؛ اما در اواخر تابستان آنها آفت میوههای رسیده میشوند.
11 کنهها
تعداد زیادی از کنههای شکارگر در اصل از کنههای آفت گیاهی تغذیه میکنند.
12 مارمولکها
بسیاری از گونههای آنها از حشرات و سایر آفات نرم تن؛ مانند حلزونها و لیسکها تغذیه میکنند. این مارمولک شیشهای بدون پا، یکی از شکارگرهای مهم لیسکها است.
13 صدپایان
این شکارگرهای خاکی را، با داشتن فقط یک جفت پا در هر قسمت بدنشان، میتوان از هزارپایان که گیاهخوار هستند، تشخیص داد. آنها خیلی سریعتر از هزارپایان حرکت میکنند. صدپایان از لیسکها، تخم لیسکها و حشرات خاکزی تغذیه میکنند.
14 پشههای ریز (Midges) شکارگر
تعدادی از پشههای ریز لاروهای شکارگری دارند که منحصرا از شتهها تغذیه میکنند. برخی از آنها به عنوان عوامل کنترل بیولوژیک در دسترس هستند.
15 سوسکها
هم بالغ و هم لارو گونههای زیادی از سوسکهای خاکی و سوسکهای سرگردان شکارگرند و از تخم و نوزاد حلزونها، لیسکها و حشرات خاکزی تغذیه میکنند. سوسکها را میتوانید با کمتر شخم زدن خاک و کاربرد خاکپوش تقویت کنید.
16 عنکبوتها
تمام عنکبوتها شکارگر حشرات و سایر بندپایان هستند؛ هرچند روشهای شکار در آنها متفاوت است و همه عنکبوتها از تور برای تله استفاده نمیکنند.
سوالات متداول درباره مبارزه با آفات با حشرات مفید
۱) حشرات مفید به چه گیاهانی جلب میشوند؟
-گلهای بزرگ پررنگ دارای مرکز باز؛ مانند رعنا زیبا -گیاهان دارای گلهای لولهای؛ مانند گیاه فاسیلیا -گلهایی با گل آذین پهن چتری؛ مانند هویج وحشی -یکساله های دارای مرکز باز با یک دوره گلدهی طولانی؛ مانند ایبریس
۲) شکارگرهای مفید چه نام دارند؟
سنهای شکارگر، مگسهای tachinid، کفشدوزکها، نماتدها، عنکبوتها، زنبوران زرد، زنبورهای پارازیت، بالتوری ها، سوسکها و…