پوسیدگی آلترناریایی
میوههای سیب و گلابی به بیماری پوسیدگی آلترناریایی مبتلا میشوند. این بیماری در ژاپن و کره به گلابی خسارت زیاد وارد میسازد.کم و بیش در همه کشورهایی که سیب و گلابی کشت میشوند، این بیماری شایع است.
نشانههای بیماری آلترناریایی
در بیشتر موارد روی میوههای سیب مبتلا به این بیماری، لکه گرد، قهوهای تا سیاه رنگ، خشک سفت و کم عمق معمولا اطراف محل پارگی و صدمه دیده پوست یا در محل گودی های گلگاه و دمگاه میوه تشکیل میشوند.
گاهی در قسمت حفره مرکزی اطراف تخمدان میوه، کپک خاکستری متمایل به سیاه رشد میکند و موجب پیشرفت پوسیدگی درگوشت میوه میگردد. در میوه گلابی، پوسیدگی از محل قطع دم میوه شروع میشود.
عامل بیماری پوسیدگی آلترناریایی
بیمارگر پوسیدگی آلترناریایی سیب و گلابی Alternaria alternate است. نام دیگر این قارچ A.tenuis Nees است.
چرخه بیماری آلترناریایی
قارچ A.Alternata ساپروفیت یا بیمارگر ضعیفی است که روی بافتهای مرده و ضعیف شده درختان زندگی میکند. این بیماری به میوههای سیب و گلابی قبل یا بعد از برداشت حمله میکند. این قارچ به میوهها از راه بافتهای ضعیف شده یا مصدوم بر اثر صدمههای مکانیکی یا مواد شیمیایی، پیری فیزیولوژیکی و آفتاب سوختگی حمله و عفونی میکند.
مبارزه با بیماری پوسیدگی آلترناریایی
- میوهها را باید در حین برداشت و بستهبندی به دقت جابه جا کرد تا از پیدایش زخم و کوفتگی در آنها جلوگیری نمود.
- جعبههای برداشت، حمل و نگهداری میوه را قبل از استفاده باید با آب کلردار یا بخار آب ضدعفونی کرد.
- چنانچه میوهها بعد از برداشت به منظور کنترل دیگر بیماریهای انباری با قارچکشهای گروه بنزیمیدازول سمپاشی شوند، بروز بیماری پوسیدگی آلترناریایی شدت میگیرد.
پوسیدگی ریزوپوسی
این بیماری در بیشتر مناطق سیبخیز جهان شایع است. پوسیدگی ریزوپوسی معمولا به میوههای مصدوم، یخ زده یا زیاد رسیده که در خارج از سردخانه نگهداری میشوند حمله میکند.
نشانههای بیماری ریزوپوسی
اوین نشانه بیماری ریزوپوسی به شکل لکههای قهوهای رنگ نرم نمایان میشوند.این لکهها در دمای ۲۵ درجه سانتیگراد به سرعت توسعه سافته، نرم، آبدار و تیره رنگ میشوند.
چنانچه پوست مسوه در محل این لکهها پاره شود، شیرابه به خارج جریان پیدا میکند که بوی ترشی میدهد. روی لکههای پوسیده و لهیده،پوشش متراکم میسلیومهای قارچ به شکل کپک سفید به وجود آمده، اسپورانژهای قارچ روی آنها تشکیل میشوند.
عامل پوسیدگی ریزوپوسی
عامل پوسیدگی ریزوپوسی سیب و گلابی در ایران Rhizopus stolonifera گزارش شده که با R.nigrican Ehrenb. مترادف است.
مبارزه با بیماری ریزوپوسی
- انهدام مایه اولیه قارچ و سمپاشی درختان باغ قبل از برداشت محصول به منظور کنترل آفاتی که ممکن است میوهها را سوراخ کنند، در کنترل بیماری موثرند.
- میوهها را باید در مرحله بهینه رسیدگی برداشت و آنها را با دقت جابه جا کرد و در قارچکشهای مخصوص غوطهور نمود.
- قارچ عامل بیماری در دمای کمتر از ۵/۴ درجه سانتیگراد رشد نمیکند، لذا با انتقال سریع میوهها پس از برداشت و نگهداری آنها در سردخانه میتوان این بیماری را به طور رضایت بخش کنترل کرد.
پوسیدگی فیتوفتورایی میوه سیب
در کشورهای خارج این بیماری در باغهایی که بیماری پوسیدگی فیتوفتورایی طوقه، یقه و ریشه شایع است و به روش بارانی آبیاری میشوند به شدت شیوع دارد ومیوههای روی درخت به این بیماری مبتلا میشوند. در ایران پوسیدگی فیتوفتورایی روی سیب زرد و قرمز لبنان نگهداری شده در انبار گزارش شده است.
نشانههای پوسیدگی فیتوفتورایی
نشانههای این بیماری ابتدا به صورت لکههای قهوهای رنگ در سطح میوه ظاهر میشوند. پیشرفت پوسیدگی به داخل گوشت میوه خیلی نامنظم است، ولی به تدریج تمام قسمتهای میوه میپوسند.
بین نسج سالم و عفونی میوه مرز مشخصی وجود ندارد و به راحتی نمیتوان قسمت عفونی را از بخش سالم جدا کرد. هرچند نسج میوه اسفنجی میشود، ولی شکل ظاهری میوه محفوظ میماند. در برش عرضی میوه آلوده دستههای آوندی به صورت نقاط قهوهای رنگ دیده میشوند.
عامل پوسیدگی فیتوفتورایی
عامل این بیماری Phytophthora cactorum تشخیص داده شده است. این قارچ خاک زی است و انتقال آلودگی و مایه آن به انبار و سردخانهها در ایران از طریق سیبهای ریخته و عفونی شده روی زمین است.
در خارج ممکن است قارچ با قطرات باران روی میوههایی که روی شاخهها، نزدیک زمین قرار دارند منتقل شوند و عفونت ایجاد کنند. قارچ عامل این بیماری در سردخانه هم میتواند رشد کند.
کنترل بیماری پوسیدگی فیتوفتورایی
- برای کنترل این بیماری توصیه میشود میوههایی که روی زمین ریخته شدهاند با میوههایی که از روی درخت برداشت شدهاند مخلوط نشوند.
- در خارج ، سمپاشی دیرهنگام درختان، قبل از برداشت محصول با قارچکشهای فولپت و دیکلوفلوآئید برای کنترل همزمان این بیماری و پوسیدگی خاکستری و غیره توصیه شده است.
- همچنین شست و شوی میوهها پس از برداشت، در محلول متالاکسیل موجب ریشه کنی عفونتهای اولیه و کنترل پوسیدگی ثانویه در سردخانه میشود.
سوالات متداول درباره بیماریهای پس از برداشت سیب پوسیدگی آلترناریایی،ریزوپوسی و فیتوفتورایی میوه سیب
۱) پوسیدگی آلترناریایی چیست؟ این بیماری چه نشانه ای دارد؟
میوههای سیب و گلابی به بیماری پوسیدگی آلترناریایی مبتلا میشوند. این بیماری در ژاپن و کره به گلابی خسارت زیاد وارد میسازد. کم و بیش در همه کشورهایی که سیب و گلابی کشت میشوند، این بیماری شایع است.
در بیشتر موارد روی میوههای سیب مبتلا به این بیماری، لکه گرد، قهوهای تا سیاه رنگ، خشک سفت و کم عمق معمولا اطراف محل پارگی و صدمه دیده پوست یا در محل گودیهای گلگاه و دمگاه میوه تشکیل میشوند. گاهی در قسمت حفره مرکزی اطراف تخمدان میوه، کپک خاکستری متمایل به سیاه رشد میکند و موجب پیشرفت پوسیدگی درگوشت میوه میگردد. در میوه گلابی، پوسیدگی از محل قطع دم میوه شروع میشود.
۲) چگونه میتوان بیماری ریزوپوسی را کنترل کرد؟
-انهدام مایه اولیه قارچ و سمپاشی درختان باغ قبل از برداشت محصول به منظور کنترل آفاتی که ممکن است میوهها را سوراخ کنند، در کنترل بیماری موثرند.
-میوهها را باید در مرحله بهینه رسیدگی برداشت و آنها را با دقت جابه جا کرد و در قارچکشهای مخصوص غوطهور نمود.
-قارچ عامل بیماری در دمای کمتر از ۵/۴ درجه سانتیگراد رشد نمیکند، لذا با انتقال سریع میوهها پس از برداشت و نگهداری آنها در سردخانه میتوان این بیماری را به طور رضایت بخش کنترل کرد.
۳) علائم پوسیدگی فیتوفتورایی چگونه بروز میکند؟
در ایران پوسیدگی فیتوفتورایی روی سیب زرد و قرمز لبنان نگهداری شده در انبار گزارش شده است. نشانههای این بیماری ابتدا به صورت لکههای قهوهای رنگ در سطح میوه ظاهر میشوند. پیشرفت پوسیدگی به داخل گوشت میوه خیلی نامنظم است، ولی به تدریج تمام قسمتهای میوه میپوسند.
بین نسج سالم و عفونی میوه مرز مشخصی وجود ندارد و به راحتی نمیتوان قسمت عفونی را از بخش سالم جدا کرد. هرچند نسج میوه اسفنجی میشود، ولی شکل ظاهری میوه محفوظ میماند. در برش عرضی میوه آلوده دستههای آوندی به صورت نقاط قهوهای رنگ دیده میشوند.
منبع: اشکان، محمد(1390)، بیماریهای مهم درختان میوه در ایران.