فروشگاه کشاورزی پارس مرکبات | عرضهکننده انواع کود و سم، کارشناسی فنی باغات و مزارع
نویسنده: پارس مرکبات 
اهمیت عنصر روی بر محصولات کشاورزی
یکی از وظایف مهم روی در گیاهان ساخت پروتئین است، بنابراین کمبود این عنصر موجب کاهش مقدار پروتئین و افزایش مقدار آمینواسیدهای آزاد و آمیدها می‌شود و همچنین این عنصر در تولید هورمون اکسین، آنزیم‌های مسئول تولید نشاسته، فتوسنتز، سوخت و ساز نیتروژن (فعال سازی آنزیم رداکتاز)، آنزیم‌های انتقال دهنده فسفات و نیز در تولید تریپتوفان و هورمون رشد (اسید ایندول استیک) نقش مؤثری دارد. در حضور اسید ایندول استیک، کلروفیل بیشتری ساخته می‌شود، پیری به تأخیر افتاده و میزان فتوسنتز در نهایت افزایش می‌یابد.
نقش روی در تغذیه گیاهی
روی از جمله عناصر کم مصرف برای گیاهان است. این عنصر در ساختمان اسید آمینه تریپتوفان که پیش ماده سنتز اکسین است شرکت دارد و همچنین به همراه مواد پر مصرف ازجمله ازت و فسفر در تشکیل یاخته‌های اولیه گل دخالت دارد.
روی در کانی‌های خاک به صورت قابل تبادل در کلوئیدهای رس و هوموس یافت می‌شود. با افزایش pH و قلیایی شدن خاک، جذب شدن سطحی آن افزایش یافته و مقدار این عنصر در محلول خاک کاهش می‌یابد و شعاع یونی روی شبیه آهن (فرو) و منیزیم بوده و می‌تواند تا حدودی جایگزین این یون‌ها شود.
روی به صورت فعال جذب می‌شود، یون مس به شدت از جذب روی جلوگیری می‌کند و همچنین فسفر نیز جذب روی را کاهش می‌دهد.
علائم کمبود روی در گیاهان و مرکبات
علائم کمبود روی در گیاهان مختلف، متفاوت است اما برخی از اثرات منفی عمومی هستند. در بسیاری از گونه‌ها، زردشدن برگ‌ها اتفاق می‌افتد که اغلب بین‌آوندی است (رگبرگهای اصلی سبز باقی می‌مانند). در برخی، برگ‌های جوان بیشترین آسیب را می‌بینند و برگ‌های جوان و پیر دچار آسیب می‌شوند.
برگ‌های تازه اغلب کوچک‌تر و نازک‌تر هستند و لبه‌های موجی دارند. با گذشت زمان، نقاط کلروتیک Chlorotic spots (مربوط به کلروفرم) به رنگ برنزی تبدیل می‌شوند و بافت‌های مرده از حاشیه‌های گیاه شروع به گسترش می‌نمایند. برگ‌هایی که دچار کمبود روی هستند میان‌گره‌های کوچکی دارند، در نتیجه برگ‌ها برروی ساقه تجمع می‌یابند (گل و بوته‌ها). تغییر شکل برگ‌ها و کاهش رشد اتفاق می‌افتد، زیرا رشد برگ‌های جدید متوقف یا محدود شده‌است. از سوی دیگر طول میان‌گره‌ها نیز کاهش می‌یابد.
علائم کمبود روی در مرکبات
کمبود این عنصر یکی از رایج ترین مواردی است که در مرکبات با ایجاد زردی در برگ‌های جوان مشاهده می‌شود. معمولا برگ‌های این درختان کوچک و باریک می‌شوند و در صورت شدت کمبود، برگ‌ها ریزش کرده و مرگ سرشاخه‌ها اتفاق می‌افتد. بین رگبرگ‌ها کلروز شده و رگبرگهای فرعی سبز باقی می‌مانند و در حالت حاد کلروز بین رگبرگی توسعه می‌یابد.
ریزش قبل از بلوغ برگ‌ها، نوارهای کلروتیک مایل به سفید در برگ‌های مسن و سفیدی برگ‌های فوقانی نیز علائم کمبود روی در مرکبات است. در حالت کمبود شدید برگ‌ها به طور غیر طبیعی باریک، تمایل به قائم بودن و به شدت کوچک می‌شوند. این عوارض بیشتر در جهت‌های شمالی و غربی درخت دیده می‌شود.
در صورت کمبود منیزم و مس، میزان روی به دلیل آسیب به ریشه کاهش یافته و علائم کمبود عنصر روی مشاهده می‌شود درحالیکه ممکن است در خاک عنصر روی به اندازه کافی وجود داشته باشد.
کمبود عنصر روی ممکن است در اثر فرسایش خاکی یا تشکیل ترکیبات غیر محلول روی رخ دهد. زیادی فسفر یا نیتروژن می‌تواند کمبود آن را تحریک و یا شدت بخشد. مصرف اکسید روی یا سولفات روی بعد از شکوفه‌دهی می‌تواند در رفع آثار کمبود این عنصر در گیاه مفید باشد.
وضعیت روی در خاک
روی در خاک بیشتر به صورت ترکیبات بسیار کم محلول هیدروکسید یا کربنات روی وجود دارد که بخش عمده آن به شکل غیرقابل استفاده برای گیاهان می‌باشند. این عنصر برای گیاهان در اکثر خاک‌های کشور کمتر از یک میلی‌گرم بر کیلوگرم تخمین زده می‌شود، بنابراین گیاهان یا نمی‌توانند ریزمغذی‌ها را جذب کنند یا در صورت جذب به دلیل رسوب در آوندها، امکان استفاده از آنها وجود ندارد.
تشابه الکترونی یون کادمیوم با یون روی موجب می‌شود که کادمیوم به جای روی جذب گیاه شود، لذا در خاک‌هایی که قابلیت استفاده از روی پایین است، جذب کادمیوم توسط ریشه گیاه افزایش می‌یابد.
انواع کود روی
در بازار انواع کود روی در برندها و فرمولاسیون مختلف عرضه می‌شود. این کودها از لحاظ محتوای روی، ترکیبات شیمیایی، قیمت و اثربخشی متفاوت هستند. این کود به دو صورت جامد و مایع تولید و استفاده از منبع مناسب کودی، مقدار صحیح و روش مناسب مصرف مواردی هستند که باعث افزایش کارایی مصرف کودهای روی می‌شود. بنابراین بهتر است قبل از استفاده علاوه بر آزمایش آب و خاک با کارشناس متخصص مشاوره شود.
توجه کنید که حلالیت بالای کود دارای اهمیت است.
کودهای روی به طور کلی در سه دسته طبقه‌بندی می‌شوند:
- ترکیبات معدنی مانند سولفات روی و اکسید روی
- کلات‌های مصنوعی روی مانند Zn-EDTA
- ترکیبات آلی مانند لیگنوسولفات روی
در بین انواع این کود، سولفات روی و کلات‌های روی، رایج‌ترین کودهایی هستند که در کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین مواردی از جمله قیمت، اثرگذاری، روش مصرف، PH خاک و حلالیت کود در انتخاب نوع کود موثر است.
نحوه مصرف
با توجه به شرایط مختلف و نوع گیاه این کود را متناسب با شرایط به صورت مصرف خاکی و برگپاش طبق نظر کارشناس استفاده کرد.
زمان مصرف
زمان مصرف کود روی نیز بسته به شرایط مختلف و نوع محصول متفاوت است. و با توجه به شرایط و نوع محصول می‌توانید از کارشناسان پارس مرکبات مشاوره بگیرید.
به منظور برطرف کردن کمبود روی می‌بایست از کودهای روی با توجه به نیاز گیاه و آزمایش آب و خاک و طبق نظر کارشناس استفاده نمود.
در فروشگاه پارس مرکبات کودهای روی مناسب با شرایط در برندهای مختلف موجود است از جمله اکوکوئل روی فیوچرکو، سولفات روی (برند فرمولایف و یوروسالیدز)و … که می‌توانید از وب‌سایت پارس مرکبات نیز تهیه کنید.
سوالات متداول درباره کود روی
۱) مهم ترین وظیفه روی در گیاه چیست؟
یکی از وظایف مهم روی در گیاهان ساخت پروتئین است، بنابراین کمبود این عنصر موجب کاهش مقدار پروتئین و افزایش مقدار آمینواسیدهای آزاد و آمیدها می‌شود و همچنین در تولید هورمون اکسین، آنزیم‌های مسول تولید نشاسته، فتوسنتز، سوخت و ساز نیتروژن و… نقش مؤثری دارد.
۲) علائم کمبود روی در مرکبات چگونه بروز میکنند؟
کمبود این عنصر یکی از رایج ترین مواردی است که در مرکبات با ایجاد زردی در برگ‌های جوان مشاهده می‌شود. معمولا برگ‌های این درختان کوچک و باریک می‌شوند و در صورت شدت کمبود، برگ‌ها ریزش کرده و مرگ سرشاخه‌ها اتفاق می‌افتد.
ریزش قبل از بلوغ برگ‌ها، نوارهای کلروتیک مایل به سفید در برگ‌های مسن و سفیدی برگ‌های فوقانی نیز از علائم کمبود این عنصر در مرکبات است.
۳) معمولا باغداران و کشاورزان از چه کودهای روی استفاده میکنند؟
در بین انواع این کود، سولفات و کلات‌های روی، رایج‌ترین کودهایی هستند که در کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین مواردی از جمله قیمت، اثرگذاری، روش مصرف، PH خاک و حلالیت کود در انتخاب نوع کود موثر است.
تشکر خیلی جالب بود