انواع درخت بادام

انواع بادام

بادام almond (Amygdalus L.)

درختچه یا درختانی کوچک، خزان کننده، بدون خار یا تقریبا خاردار یا قویاً خاردار. برگهای جوان خوابیده طولی (دو لایه، بهم چسبیده طولی) یا پیچیده. دمبرگ اغلب غده دار. گلها غالبا پیش رس، منفرد یا دوتایی، بدون دمگل یا با دمگل کوتاه.

گل بنه استکانی، کروی، واژ مخروطی یا استوانه‌ای. گلبرگها سفید یا قرمز. میوه ها شفت، فرابر خشک کم و بیش کرکدار، گاهی کاملا بدون کرک (جز در بعضی موارد که کاملا بدون کرک است)، در حالت رسیده در یک طرف شیاردار. هسته از فرابر جدا صاف یا کم و بیش شان زنبوری یا شیاردار. دانه شیرین یا تلخ.

بادام بی برگ، بادام طاووسی، وامچک (Amygdalus Arabica Olivier)

درختچه‌ای به ارتفاع تا ۵/۲ متر، با شاخه‌های متعدد، ترکه‌ای راست، بدون کرک، سبز رنگ، آشکارا گوشه دار؛ شاخچه‌های گلدار و مسن بدون برگ؛ شاخچه‌های جوان تابستانه اغلب بدون برگ یا فقط پوشیده از برگهای تنک.

برگها به طول تا ۴۰ به عرض ۴-۵ (۷-) میلی‌متر، خطی – سرنیزه‌ای یا خطی – قاشقی، نوک کند و منقاردار یا نوک دار، با قاعده ممتد، با لبه کنگره‌ای – دندانه اره‌ای، ابتدا کرک غده‌ای دار، با دو سطح سبز و بدون کرک. گلها به قطر ۱۵-۱۷ میلی‌متر، بدون دمگل. گلبرگها سفید مایل به قرمز. میوه‌ها شفت کروی یا تخم مرغی، به طول تا ۲۰ میلی‌متر، کمی فشرده، نوکک دار یا نوک تیز، ابتدا با کرکهای خاکستری، سرانجام بدون کرک شونده. هسته قهوه‌ای، با ناو زورکی مشخص، گاهی نزدیک قاعده با شیاری کوتاه و نامشخص.
پراکنش جغرافیایی در ایران: کرمانشاه، ایلام، لرستان، یزد.
پراکنش جهانی: جنوب غرب و غرب ایران، لبنان، جنوب آناتولی، عراق.

بادام تفتانی، بادام بلوچستانی (.Amygdalus brahuica Boiss)

درختچه‌ای کوتاه گسترده با خارهای ساده. شاخچه‌های جوان قهوه‌ای – خاکستری یا خاکستری – سفید، در حالت مسن خاکستری یا خاکستری کدر (نامشخص). برگها به طول ۱۵ (۲۰-) به عرض ۳ (۵-) میلی‌متر، بیضوی باریک، واژ سرنیزه‌ای – طویل شده یا واژ تخم مرغی، با راس نوک تیز یا نوک کند، با قاعده ممتد، بدون دمبرگ، مشبک، دندانه اره‌ای – کنگره‌ای نامشخص و کرک غده‌ای دار یا تقریبا کامل.

گلها کوچک، دمگلها به طول ۱-۲ میلی‌متر. گل‌بنه به طول تا ۵ میلی‌متر، با قاعده تقریبا شکم دار، بدون کرک. میوه‌ها شفت به طول ۱۵ به عرض ۱۲ میلی‌متر، تقریبا دایره‌ای (کروی) نامنظم، نامتقارن، خاکستری – سبز شونده – زرد شونده، با کرکهای بلند و جدا، از شمای میوه هسته کم و بیش فشرده، قابل رویت، با راس نوک کند یا نوکدار کوتاه، با قاعده مورب سربریده، مشخصا مشبک – شیاردار، ناودار تیز، با شیارهای طولی در دوطف ناو امتداد یابنده.
پراکنش جغرافیایی در ایران: استانهای خراسان و بلوچستان.
پراکنش جهانی: ایران، افغانستان، پاکستان.

بادام رواندوزی، چغالک (.Amygdalus carduchorum bornm)

درختچه‌ای تقریبا خاردار شونده، به ارتفاع تا ‍۱ متر، در بخش پایینی منشعب – پیچیده. شاخچه‌های جوان نازک، کم و بیش کرکدار یا بدون کرک، قرمز مایل به قهوه‌ای شونده، در حالت مسن زرد – قهوه‌ای شونده یا خاکستری – قهوه‌ای شونده، سرانجام خاکستری، با پوست جداشونده.

برگها کم و بیش به طول ۱۵-۲۰ (۳۰-) به عرض ۳-۴ (۶-) میلی‌متر، خطی – سرنیزه‌ای یا واژ تخم مرغی باریک، با راس آشکارا نوک تیز یا نوک دار، بندرت نوک کند، با قاعده ممتد، با لبه کامل یا با دندانکهای غده‌دار تنک نامشخص، بندرت تعدادی از برگها مشخصا دندانه دار، با پهنک کم و بیش با کرکهای نقره‌ای فشرده یا کاملا بدون کرک، در برگهای کوچک فقط روی رگه میانی قابل رویت، در برگهای بزرگتر با ۳-۵ رگبرگ جانبی (کناری) موازی.

گلها بدون دمگل، کوچک، بقطر ۱-۱/۵ سانتی‌متر؛ گلبرگها قرمز رنگ، به طرف قاعده پررنگتر. گل بنه استکانی. میوه شفت به طول ۱۰ (۱۵-) به عرض ۱۲ میلی‌متر، کروی – تخم مرغی یا تقریبا کروی، کمی تا حدودی فشرده، با انتهای گرد، نوک کند یا نوکدار، با کرکهای خاکستری مخملی انبوه (درحالت جوان مایل به زرد) یا تقریبا با کرکهای موئی. هسته قهوه‌ای، صاف، حفرات شان زنبوری نامشخص و در قاعده با شیارهایی صاف و کوتاه، گاهی کمی ناودار، با شیارهای در امتداد ناو نامشخص.
پراکنش جغرافیایی در ایران: کردستان، زنجان.
پراکنش جهانی: ایران، عراق.

بادام تلخ، بادام شیرین (.Amygdalus communis L)

درختی به ارتفاع تا ۸ متر، بدون خار، با شاخه‌های کوتاه متعدد. شاخچه‌ها بدون کرک، ابتدا سبز رنگ، سرانجام قرمز شونده – قهوه‌ای، با زاویه تند یا تقریبا راست گسترده. شاخه‌ها خاکستری. برگها تخم مرغی – سرنیزه‌ای، سرنیزه‌ای یا بیضوی، به طول تا ۹ (۱۲-) به عرض ۳ سانتی‌متر، با راس نوکدار با بندرت نوک کند، قاعده کم و بیش گوه‌ای، گاهی تقریبا گرد، تقریبا چرمی، با دو سطح بدون کرک یا سطح تحتانی برگهای جوان کرکدار، با لبه دندانه دار – دندانه اره‌ای و کرک غده‌ای دار.

دمبرگها به طول تا ۲ (۳-) سانتی‌متر، با غده‌های ۲-۴ تایی. گلها درشت، بقطر تا ۴ سانتی‌متر؛ دمگلها به طول تا ۵ میلی‌متر؛ گلبرگها سفید یا قرمز. میوه شفت بیضوی مورب یا بیضوی – کشیده، به طول تا ۵ به عرض ۳ سانتی‌متر، فشرده، کمی نوک تیز، مخملی؛ دانه (هسته) شان زنبوری یا شیاردار زنبوری، ناودار، گاهی با شیارهای طویل و نا مشخص در امتداد ناو.
پراکنش جغرافیایی در ایران: آذربایجان، کرمانشاه، اراک، لرستان، اصفهان، یزد، فارس، کرمان، تهران و در اغلب نقاط معتدله و معتدله سرد نیز کاشته شده است.
پراکنش جهانی: شمال افریقا، شبه جزیره بالکان، آسیای جنوب غربی.

بادام عاجی، بادام خاکستری (Amygdalus eburnean Spach)

درختچه‌ای به ارتفاع تا ۵/۱ متر پرخار. خارها سخت شکننده، نوک تیز، منشعب، با زاویه راست، بدون کرک، صاف، تقریبا درخشان، سفید یا خاکستری شونده. برگها به طول ۱۰-۱۲ (۲۰-) به عرض ۲/۵ (۴-) میلی‌متر، قاشقی باریک، نوک کند یا گاهی چریده یا نوک تیز، با قاعده ممتد، بدون دمبرگ، با لبه ابتدا بصورت نامشخص در بخش انتهایی دندانه اره‌ای – کنگره‌ای تنک و کرک غده‌ای دار، گاهی تقریبا کامل، برنگ سبز کلمی یا سبز – خاکستری شونده، بدون کرک، بندرت با کرکهای کوتاه تنک.

گلها بدون دمگل. گل بنه به طول تا ۶-۷ میلی‌متر، در حالت جوان با کرکهای ابریشمی خیلی انبوه، با قاعده کمی شکم دار. گلها قرمز. میوه شفت، به طول ۱۰ (۱۵-) میلی‌متر تخم مرغی یا تخم مرغی – کروی، تقریبا فشرده، کرک مخملی. هسته با راس تقریبا کند، با قاعده‌ای با شیار کم عمق، بندرت مشبک شیاردار – نامشخص، ناودار.
پراکنش جغرافیایی در ایران: کرمانشاه، ایلام، فارس، بوشهر، کرمان، بلوچستان، هرمزگان، خراسان، تهران، یزد.
پراکنش جهانی: انحصاری ایران.

بادام کرمانی، بادام برگ سنجدی (Amygdalus elaeagnifolia Spach)

درختچه یا درختی کوتاه با شاخه‌های انبوه، به ارتفاع تا ۳-۴ متر است. شاخه‌هایس مسن قهوه‌ای مایل به زرد شونده یا خاکستری. برگها چرمی، به طول تا ۱۵ (۲۰-) به عرض ۵-۶ (۸-) میلی‌متر، به اشکال گوناگون، تخم مرغی – سرنیزه‌ای، بیضوی باریک، واژ تخم مرغی یا قاشقی، کامل یا کمی کنگره‌ای ریز، بدون کرکهای غده‌ای، با راس نوک تیز یا کند و قاعده ممتد، تقریبا بدون دمبرگ یا با دمبرگی بسیار کوتاه؛ دمبرگ به طول حدود ۲ میلی‌متر، در شاخچه‌های کوتاه دسته‌ای.

گلها سفید و میوه شفت، به طول تا ۲۰ به عرض ۱۰-۱۲ میلی‌متر، تخم مرغی یا تخم مرغی پهن، کمی فشرده،نوک کند یا نوکدار نامشخص، تقریبا بدون دم میوه. هسته قهوه‌ای مایل به زرد، نوک کند یا نوکدار، صاف، کم و بیش شان زنبوری، حفرات ابتدا نزدیک قاعده مخلوط با مقدار بسیار کمی از گوشت، بطور نامشخص شیاردار.
پراکنش جغرافیایی در ایران: لرستان، کرمان، فارس.
پراکنش جهانی: انحصاری ایران.

بادام پرسپولیسی (Amygdalus erioclada Bornm.)

درختچه‌ای کوتاه خاردار شونده به ارتفاع تا ۶۰ سانتی‌متر است. خارها منشعب، سخت شکننده؛ خرهای شاخه‌های جوان کرکی سفید کوتاه؛ خارهای شاخه‌های مسن هم گاهی با کرکهای سفید کوتاه.

شاخچه‌ها سفید مایل به خاکستری یا خاکستری. برگها به طول ۱۵ به عرض ۵ میلی‌متر، بیضوی باریک، با راس نوک تیز کوتاه یا نوک کند، با قاعده ممتد بدون دمبرگ، با لبه کامل، کم و بیش پوشیده از کرکهای نمدی – خاکستری شونده فشرده.

گلها بدون دمگل، بقطر حدود ۱۰ میلی‌متر. گل بنه استوانه‌ای باریک، قرمز – ارغوانی شونده، بدون کرک، به طول تا ۶ (۷-) میلی‌متر. گلبرگها زبانه‌ای، قرمز، حدودا از گل بنه کوتاهتر. میوه شفت جوان با کرکهای پتوئی سفید.
پراکنش جغرافیایی در ایران: لرستان، فارس.
پراکنش جهانی: ایران، افغانستان.

بادام قره باغی (Amygdalus Fenzliana (Fritsch) Lipsky)

درختچه‌ای افشان (با تاج گسترده) یا درختی کوتاه به ارتفاع تا ۴ متر. شاخچه‌ها خیلی بلند، واگرا، تقریبا خاری شونده، بدون کرک، ابتدا ارغوانی سرانجام خاکستری – قهوه‌ای. برگها به طول تا ۸ به عرض ۲ سانتی‌متر، اغلب باریکتر، بیضوی – سرنیزه‌ای، با راس نوکدار، با قاعده گرد یا تقریبا گوه‌ای، کنگره‌ای – دندانه اره‌ای، بدون کرک، تقریبا چرمی.

دمبرگها به طول تا ۱۵ میلی‌متر، تقریبا هم اندازه عرض پهنک برگ یا بلندتر از آن. گلها تقریبا بدون دمگل، بقطر ۱۵-۲۰ میلی‌متر؛ گلبرگها سفید یا قرمز. میوه شفت به طول ۲۵ به عرض ۱۵ میلی‌متر، تقریبا دایره‌ای، گاهی کم و بیش تخم مرغی، کرک نمدی. هسته فشرده، نوک تیز یا نوک کند، ناودار.
پراکنش جغرافیایی در ایران: آذربایجان.
پراکنش جهانی: شمال غرب ایران، شمال شرق آناتولی، قفقاز.

بادام شیرازی، بادام کبود (Amygdalus glauca Browicz)

درختچه‌ای با شاخه‌های نازک به رنگ سبز – سبز کلمی است. جوانه‌ها کوچک کروی. برگها به طول تا ۲۵ به عرض میلی‌متر، بیضوی بسیار باریک، با راس کند یا نوکدار کوتاه، با قاعده ممتد و لبه کامل یا کنگره‌ایتنک کم عمق، بدون کرک، سبز رنگ – سبز کلمی؛ دمبرگها به طول تا ۵ میلی‌متر.

میوه شفت تخم مرغی – کشیده (طویل)، در سراسر طول تقریبا هم عرض، به طول تا ۲۵ به عرض ۱۲ میلی‌متر، با راس نوک کند، قهوه‌ای – سبز کلمی شونده، با کرکهای سفید مشخص ظریف. هسته به طول تا ۲۰ به عرض ۸/۵ به ضخامت ۷ میلی‌متر، تخم مرغی باریک، کمی فشرده، با راس نوک تیز.
پراکنش جغرافیایی در ایران: فارس.
پراکنش جهانی: انحصاری ایران.

ارجنک، بادام زاگرسی، بادام اراکی (.Amygdalus Haussknechtii Bornm)

درختچه‌ای گسترده خاردار شونده یا درختی کوتاه. شاخچه‌های جوان بدون کرک یا کم و بیش کرکدار، در حالت مسن قرمز شونده – قهوه‌ای، زرد شونده – قهوه‌ای یا قهوه‌ای مایل به خاکستری، صاف.

برگها به طول تا ۵ به عرض ۱/۵ سانتی‌متر، بیضوی باریک یا گاهی واژ تخم مرغی، با راس نوک تیز کوتاه، با قاعده ممتد تقریبا بدون دمبرگ، با لبه دندانه اره‌ای – کرک غده‌ای تنک، با دو سطح بدون کرک یا کم و بیش کرکدار و تقریبا چرمی، مشخصه برجسته سطح تحتانی داشتن رگبرگهای مشبک.

گلها آشکارا دمگل دار؛ دمگلها بدون کرک، به طول تا ۵ میلی‌متر. میوه شفت درشت، به طول ۲۵ به عرض ۱۸ میلی‌متر، آشکارا فشرده، کم و بیش کرکی کوتاه، با راس کند یا نوک تیز بسیار کوتاه، دمگل ضخیم و به طول تا ۷ میلی‌متر. هسته فشرده، قهوه‌ای، بیضوی – تخم مرغی، با راس کند یا نوکدار،ناودار.
پراکنش جغرافیایی در ایران: کرمانشاه، اراک، اصفهان، چهارمحال بختیاری، لرستان، کهکیلویه بویراحمد، فارس.
پراکنش جهانی: انحصاری ایران.

.Amygdalus Korschinskii Bornm

درخت یا درختچه‌ای مرتفع، به ارتفاع ۳-۴ متر با تنه بسیار منشعب با تاجی تخم مرغی. شاخه‌های انتهایی تا حدودی خاری شونده. برگها به طول ۲-۴ به عرض ۰/۵-۱/۲۱ سانتی‌متر، بصورت انبوه روی شاخه‌های کوتاه، با دمبرگی به طول ۱-۱/۵ سانتی‌متر، مستطیلی – بیضوی؛ پهنک نوک کند، نوکدار یا منقاردار، کنگره‌ای – دندانه دار با دندانه‌های منتهی به غده زرد رنگ، بی کرک.

گلها در دسته‌های ۳-۶ تایی روی شاخه‌های کوتاه یا منفرد و تنک در امتداد شاخه‌های بلند، قبل از برگها ظاهر می‌شوند. کاسه گل به طول ۱-۱/۲ سانتی‌متر؛ کاملا پوشیده از فلسهای تخم مرغی پهن، منقاردار و پشمالو.

گلبرگها به طول ۱-۱/۲ سانتی‌متر، سفید مایل به صورتی، واژ تخم مرغی، چالدار نامنظم،‌با ناخنک کوتاه، شفت به طول ۱-۲ (۳-) به عرض ۱-۱/۵ سانتی‌متر، فشرده، تخم مرغی تا بیضوی، نوک کند، سبز مایل به خاکستری، کرک نمدی، با میان بر چرمی، به هنگام رسیدن شکوفا. هسته به طول ۱-۲ به عرض ۰/۸-۱/۵ سانتی‌‎متر، بسیار سخت، نوک تیز یا نوک کند، شیاردار، مایل به زرد، با حفره حفره‌های نامنظم. دانه‌ها تخت شده، به رنگ زردچوبه‌ای – قهوه‌ای.
پراکنش جغرافیایی در ایران: غرب ایران.
پراکنش جهانی: آناتولی، سوریه، فلسطین، نواحی مدیترانه‌ای.

بادام کردستانی (Amygdalus Kotschyi Boiss. & Hohen.)

درختچه‌ای با شاخه‌های انبوه و تقریبا خاردار شونده است. شاخه‌ها راست یا کمی واگرا، ابتدا با کرکهای نمدی – سفید تنک، سرانجام بدون کرک می‌شوند. برگها به طول تا ۵ به عرض ۱ سانتی‌متر، سرنیزه‌ای یا مستطیلی – سرنیزه‌ای، با نوک تیز و قاعده ممتد، تقریبا بدون دمبرگ یا دمبرگ بسیار کوتاه، تقریبا کامل یا دندانه اره‌ای – کنگره‌ای، با دو سطح پوشیده از کرکهای انبوه پتوئی – خاکستری شونده – زرد شونده یا هلوئی؛ کرکهای پتوئی در برگهای جوان مشخصا نقره‌ای رنگ.

گلها دمگل دار، بقطر تا ۲ سانتی‌متر؛ گلبرگها قرمز رنگ. میوه شفت به طول ۱۵ (۲۰-) به عرض ۱۰ (۱۳-) میلی‌متر، تخم مرغی، تقریبا فشرده، نوک کند یا نوکدار، در حالت جوان پوشیده از کرکهای پتوئی – خاکستری – مایل به زرد بسیار متراکم، هسته به طول ۱-۱/۵ سانتی‌متر، قهوه‌ای مایل به زرد تیره، با راس نوک کند، بدون ناو، صاف.
پراکنش جغرافیایی در ایران: آذربایجان، کرمانشاه، همدان، لرستان، اراک.
پراکنش جهانی: شمال شرق عراق، جنوب شرق آناتولی، غرب ایران.

تنگرس، بادام خارآلود (Amygdalus Iycioides Spach)

درختچه‌ای پرشاخه و خاردار شونده. شاخچه‌‎های جوان بدون کرک، ابتدا قهوه‌ای، سرانجم قهوه‌ای – خاکستری، خاکستری – سفید یا خاکستری نامحسوس. برگها به طول ۲۰ (۳۰-) به عرض ۳-۴ میلی‌متر، خطی – سرنیزه‌ای باریک، با راس نوک تیز و قاعده ممتد، بدون دمبرگ، کم و بیش با دندانه‌های کنگره‌ای تنک و بدون کرکهای غده‌ای، بدون کرک، چرمی، در انواع بلندتر با دندانکهای کمتر مشخص.

گلها بدون دمگل. گل بنه به طول تا ۵ میلی‌متر، استوانه‌ای، با قاعده کم و بیش تقربیا بدون شکم، بدون کرک. میوه شفت مخملی، به طول ت ۱۵ به عرض ۱۲ میلی‌متر.
Amygdalus Iycioides Spach var. Iycioides
گل بنه با قاعده‌ای متورم نامحسوس. میوه شفت تخم مرغی پهن یا تخم مرغی – طویل شده، فشرده، با نوک تیز.هسته بطریق طولی کم و بیش مشبک – شاردار مشخص، ناودار تیز باریک.
پراکنش جغرافیایی در ایران: گیلان، آذربایجان، همدان، لرستان، یزد، کرمان، فارس، تهران، سمنان.
پراکنش جهانی: انحصاری ایران.
Amygdalus Iycioides Spach var. horrida Browicz
گل بنه با قاعده‌ای آشکارا ورم کرده. میوه‌ها شفت کوچکتر، به طول تا ۱۲-۱۳ میلی‌متر. هسته کمی فشرده، تقریبیا کروی، با ناو توگود پهن یا تیز، شیاردار.
پراکنش جغرافیایی در ایران: گیلان، کرمانشاه، اراک، لرستان، کرمان، تهران، سمنان، یزد.
پراکنش جهانی: انحصاری ایران.

بادام شرقی، بخورک (.Amygdalus orienttalis Duh)

درختچه‌ای تقریبا خاردار شونده، به ارتفاع تا ۳ متر، با شاخه‌های انبوه و گسترده. شاخچه‌های جوان ترکه‌ای، راست، با کرکهای پتوئی سفید انبوه، به تدریج بدون کرک شونده، در حالت مسن تر خاکستری – قهوه‌ای شونده یا خاکستری.

برگها به طول تا ۳ (۴-) به عرض ۵/۱ (۲-) سانتی‌متر، واژ تخم مرغی، واژ سرنیزه‌ای، قاشقی یا بیضوی با راس نوک تیز یا کند و قاعده گوه‌ای یا ممتد، کامل یا اصولا ابتدا در بیشتر برگها در بخش فوقانی پهنکها تقریبا کنگره‌ای، با دو سطح کرک پتوئی سفید ولی در سطح تحتانی انبوه‌تر، تقریبا بدون دمبرگ یا با دمبرگی به طول تا ۵ میلی‌متر. دمبرگها کرک پتوئی، با دو کرک غده‌ای. گلها با دمگل کوتاه. میوه شفت ابتدا با کرک پتوئی – سفید، سرانجام کم و بیش بدون کرک شونده، نوک تیز، با قاعده گرد و بدون دم میوه.
Amygdalus orienttalis Duh. Subsp. Orientalis
میوه شفت به طول ۵/۱-۲ به عرض ۱ سانتی‌متر، تخم مرغی یا تخم مرغی کشیده، تا حدودی فشرده. هسته زرد – کاهی یا قهوه‌ای کم رنگ، با راس گاهی نوکدار، صاف یا کم و بیش با حفرات کوچک، گاهی در بخشی مشبک.
پراکنش جغرافیایی در ایران: جنگلهای غرب کشور بیشتر در استانهای کرمانشاه، کردستان.
پراکنش جهانی: ایران، عراق.

Amygdalus Pabotti Browicz

درختچه‌ای تقریبا خاردار شونده. شاخه‌های یکساله قهوه‌ای. با کرکهای کوتاه خاکستری یا در بخشی بی کرک شونده. جوانه‌ها درخشان، در لبه‌ها با مژه‌های سفید. برگها بیضوی باریک، با راس و قاعده گوه‌ای، به طول ۲۵-۴۵ به عرض ۶-۱۲ میلی‌متر، کنگره‌ای – دندانه اره‌ای، با سطح فوقانی بی کرک، سطح تحتانی با کرکهای بلند و جدای خاکستری، تقریبا بدون دمبرگ یا دمبرگی به طول ۲-۳ میلی‌متر، کرکدار.

رگبرگ میانی روی سطح فوقانی شیاردار (فرورفته) و در سطح تحتانی مشخص. دمگل ضخیم و به طول تا ۴ میلی‌متر، بی کرک. هسته فشرده به طل ۱۸ میلی‌متر، تخم مرغی، نوکدار، شیاردار و با حفره حفره‌های پراکنده.
پراکنش جغرافیایی در ایران: غرب ایران (مهاباد).
پراکنش جهانی: انحصاری ایران.

بادام خورموجی (.Amygdalus x Podoperae Woron)

درختچه‌ای به ارتفاع تا ۵/۱ متر. شاخچه‌ها نازک، طویل، راست، تقریبا خاردار شونده، در حالت جوان بدون کرک یا با کرکهای کوتاه، سبز رنگ یا سبز – خاکستری. برگهای (جوان) به طول حدود ۶ به عرض ۴/۲ میلی‌متر، واژ تخم مرغی پهن یا قاشقی، با لبه کنگره‌ای – کرک غده‌ای نامنظم، ممتد با کرکهای بسیار پراکنده.

گلها کوچک و بدون دمگل. گل بنه استکانی، در بخش فوقانی تا حدودی باریک، بدون کرک. پرچمها ۱۲-۱۵ تایی.، از گل بنه بلندتر، روی گل بنه چسبیده.
پراکنش جغرافیایی در ایران: این گونه از کوه خورموج در بوشهر جمع آوری و معرفی گردیده است.
پراکنش جهانی: انحصاری ایران.

بادام مشبک (Amygdalus reticulate Runemark ex Khatamsaz)

درختچه‌ای به ارتفاع تا ۲ متر، تقریبا خاری شونده، کاملا بدون کرک. شاخه‌های جوان ارغوانی، سرانجام قهوه‌ای – خاکستری، درخشان. برگها به طول ۵-۱۰ به عرض ۳-۵ میلی‌متر، بیضوی، تخم مرغی – سرنیزه‌ای یا واژ تخم مرغی، با راس نوک تیز یا نوک کند یا گرد، با لبه کامل یا کنگره‌ای کوچک یا دندانه‌ اره‌ای – غده دار نامشخص، چرمی، روی سطح فوقانی به طول کاملا مشخص مشبک و در سطح تحتانی مشبک کمی مشخص، با دمبرگ کوتاه یا تقریبا بدون دمبرگ.

میوه شفت به طول حدود ۱۶ به عرض ۱۰ میلی‌متر، فشرده، بیضوی – تخم مرغی، بی کرک. دمگلها ضخیم، به طول ۲-۴ میلی‌متر. هسته فشرده، قهوه‌ای – زرد شونده، بیضوی – تخم مرغی، نوک کند، در بخش فوقانی حفره حفره‌دار در بخش تحتانی مشبک – شیاردار.
پراکنش جغرافیایی در ایران: فارس.
پراکنش جهانی: انحصاری ایران.

ارژن، بادام کوهی (Amygdalus scoparia Spach)

درختچه‌ای به ارتفاع تا ۶ متر، از قاعده منشعب و پر شاخه، با شاخه‌های ترکه‌ای و راست، بدون کرک، سبز رنگ، استوانه‌ای، غالبا در فصل تابستان بدون برگ، برگها که بیشتر در فصل بهار دیده می‌شوند خطی – سرنیزه‌ای یا خطی – قاشقی با لبه کنگره‌ای – دندانه‌ای، با قاعده‌ای ممتد، نوکی سیخک دار، سبز رنگ، بدون کرک، گلها سفید یا سفید مایل به قرمز، درشت، در گل آذین خوشه‌ای بر روی شاخه‌ها قرار گرفته. میوه شفت کروی یا تخم مرغی، بقطر تا ۲۰ میلی‌متر، با کرکهای دائمی.

پراکنش جغرافیایی در ایران: این گونه در ایران پراکندگی بسیار زیادی دارد و در استانهای کرمانشاه، لرستان، اراک، خوزستان، فارس، هرمزگان، بوشهر، کرمان، بلوچستان، خراسان، تهران و یزد می‌روید.
پراکنش جهانی: ایران، ترکمنستان.

بادام پرخار، بادام ترکمنستانی (.Amygdalus spinosissima Bge)

درختچه یا درختی کوتاه، به ارتفاع تا ۵/۴ متر. خارها سخت شکننده، ساده یا منشعب. شاخچه‌های جوان بدون کرک درخشان، قرمز آلبالویی یا قرمز مایل به قهوه‌ای شونده، در حالت مسن‌تر سفید – خاکستری، خاکستری مات، سرانجام تقریبا سیاه.

برگها به طول ۲۰(۳۰-) به عرض ۴-۵ (۱۰-) میلی‌متر، به اشکال خیلی متنوع، سرنیزه‌ای، قاشقی باریک، واژ تخم مرغی – طویل تا تقریبا بیضوی، با راس کم و بیش نوک تیز با قاعده گوه‌ای باریک و در بخشی ممتد، بدون دمبرگ یا با دمبرگ بسیار کوتاه، مشخصا دندانه اره‌ای – کرک غده‌ای دار، بدون کرک یا بندرت در سطح تحتانی با کرکهای پراکنده.

گلها بقطر حدود ۱۵ میلی‌متر، نسبتا پیش رس، بدون دمگل یا دمگل کوتاه، با دمگلهایی به طول تا ۵ میلی‌متر غالبا پوشیده از فلسهای جوانه‌های مولد برگ؛ گلبرگها کم و بیش قرمز رنگ، واژ تخم مرغی، با نوک گرد یا تقریبا چریده. گل بنه به طول ۵-۷ میلی‌متر، بدون کرک، با قاعده تقریبا شکم دار، انتهای نسبتا پهن شده. میوه شفت با کرکهای مخملی کوتاه، بندرت تقریبا بدون کرک.
Amygdalus spinosissima Bge. Subsp. Turcomanica Browicz
میوه شفت تقریبا کروی یا کروی – تخم مرغی، به طول تا ۱۵ به عرض ۱۰ میلی‌متر، با نوک کند یا نوک تیز کوتاه و سپس نوکدار مورب. هسته قهوه‌ای تیره، تقریبا چروکیده، کم و بیش محدب، بندرت تقریبا فشرده، نوک کند یا نوکدار، اغلب در دو طرف ناو میانی با دو ناو جانبی کند.
پراکنش جغرافیایی در ایران: خراسان.
پراکنش جهانی: ایران، ترکمنستان.

بادام مخملی (Amygdalus trichamygdalus Woronow)

درخت یا درختچه‌ای بدون خار، با شاخچه‌های متعدد ضخیم، در حالت جوان بدون کرک، سبز یا سبز – قهوه‌ای، در حالت مسن قهوه‌ای – قرمز، سرانجام خاکستری با عدسکهای کوچک و متعدد، پررنگ.

برگها به طول تا ۴۰ به عرض ۲۰ میلی‌متر، غالبا کوچکتر، بیضوی، تقریبا چرمی، با راس نوک تیز، اغلب دراز چین، با قاعده‌ای گوه‌ای یا تقریبا گرد،‌کنگره‌ای – کرک غده دار کوچک، روی سطح فوقانی سبز رنگ؛ رگه میانی شیاردار؛ رگبرگها مشخصا مشبک، با دو سطح بدون کرک یا در سطح تحتانی با کرکهای نقره‌ای فشرده تنک. دمبرگ ضخیم، به طول تا ۵ میلی‌متر، با ۱-۳ غده زرد آجری چشمگیر. میوه شفت به طول تا ۳۰ به عرض ۲۰ میلی‌متر، کم و بیش فشرده، راس کم و بیش نوک تیز، بدون دم میوه، با کرکهای مخملی انبوه کوتاه. هسته قهوه‌ای.
پراکنش جغرافیایی در ایران: آذربایجان غربی.
پراکنش جهانی: غرب ایران، جنوب شرق آناتولی.

بادام ارومیه‌ای (.Amygdalus urumiensis Browicz)

درختچه‌ای. شاخچه‌های یکساله خاردار شونده بدون کرک، ارغوانی –مایل به قهوه‌ای، در حالت مسن‌تر قهوه‌ای – سفید. خارها سخت شکننده، بسیار نوک تیز. برگها چرمی، به طول تا ۲۵ به عرض ۷ میلی‌متر، بیضوی باریک یا سرنیزه‌ای – مستطیلی، نوک تیز یا تقریبا نوکدار، با قاعده گوه‌ای، با لبه دندانه‌ اره‌ای – کنگره‌ای، بدون کرک؛ رگه میانی در در سطح بالایی شیاردار، در سطح تحتانی مشخص. دمبرگها به طول تا ۵ میلیمتر، قرمز شونده، بدون غده یا ۱-۲ غده‌ای.
پراکنش جغرافیایی در ایران: آذربایجان.
پراکنش جهانی: انحصاری ایران.

بادام گنوئی، ارچن (Amygdalus Wendelboi Freitag)

درختچه‌ای به ارتفاع تا ۴ متر. تنه به رنگ قهوه‌ای – زیتونی درخشان، بدون خار؛ شاخچه‌ها بدون کرک، با پوست ابتدا سبز، سرانجام خاکستری – قهوه‌ای، با زاویه گسترده، شاخه‌ها خاکستری شونده، تقریبا درخشان. پهنک برگ بیضوی یا واژ تخم مرغی، به طول ۳۰-۴۰ به عرض ۱۵-۲۰ میلی‌متر، با راس نوکدار، قاعده گوه‌ای، با دو سطح بدون کرک، لبه تقریبا کنگره‌ای، کرک غده‌ای دار.

دمبرگ به طول ۱۰-۱۴ میلی‌متر، بدون کرک با دو غده. گوشواره‌ها ریزان، تار ابریشمی، پاره پاره – غده دار، به طول ۶-۱۰ میلی‌متر. گلها بقطر ۲۰-۲۶ میلی‌متر، در قاعده با فلسهای متعدد انبوه. دمگل در زمان گلدهی به طول ۱ میلی‌متر، در زمان گلدهی به طول تا ۲ میلی‌متر. گل بنه استوانه‌ای پهن، با قاعده مخروطی به طول ۶/۵-۸ به عرض ۴-۵ میلی‌متر، با بیرون و درون بدون کرک، بنفش – قرمز. کاسبرگها تخم مرغی نوک کند، به طول ۳/۵-۴ میلی‌متر، با لبه کرکی فردار سفید انبوه، بقیه بدون کرک.

گلبرگها سفید یا قرمز واژ تخم مرغی پهن، نوک چالدار به طول ۱۰-۱۳ میلی‌متر به عرض ۷-۹ میلی‌متر. پرچمها به تعداد حدود ۳۰ تا، کاملا بیرون زده. میوه شفت بیضوی به طول ۱۵-۱۹ به عرض ۱۳-۱۱ میلی‌متر، کمی فشرده و کرک مخملی. هسته کوچک، بیضوی، (درحالت نارس) به طول ۱۵ به عرض ۱۱ به ضخامت ۸/۵ میلی‌متر، با راس و قاعده گرد، ناودار نامساوی، شیاردار – شان زنبوری، شیارهای عمیق در بخش پائینی به طریق طولی قرار گرفته و در سایر قسمتها نامنظم.
پراکنش جغرافیایی در ایران: این گونه در ایران در استانهای هرمزگان و بلوچستان می‌روید.
پراکنش جهانی: انحصاری ایران.

سوالات متداول درباره انواع درخت بادام

۱) انواع درخت بادام چه نام دارند؟

بادام بی برگ، طاووسی، تفتانی، پرخار، ترکمنستانی، مخملی، ارومیه‌ای، مشبک، خورموجی، تلخ، خارآلود، خاکستری، شیرازی، عاجی، کوهی، کرمانی و… .

۲) بادام کوهی چه مشخصاتی دارد؟

درختچه‌ای به ارتفاع تا ۶ متر، از قاعده منشعب و پر شاخه، با شاخه‌های ترکه‌ای و راست، بدون کرک، سبز رنگ، استوانه‌ای، غالبا در فصل تابستان بدون برگ، برگها که بیشتر در فصل بهار دیده می‌شوند خطی – سرنیزه‌ای یا خطی – قاشقی با لبه کنگره‌ای – دندانه‌ای، با قاعده‌ای ممتد، نوکی سیخک دار، سبز رنگ، بدون کرک، گلها سفید یا سفید مایل به قرمز، درشت، در گل آذین خوشه‌ای بر روی شاخه‌ها قرار گرفته. میوه شفت کروی یا تخم مرغی، بقطر تا ۲۰ میلی‌متر، با کرکهای دائمی.
این گونه در ایران پراکندگی بسیار زیادی دارد و در استانهای کرمانشاه، لرستان، اراک، خوزستان، فارس، هرمزگان، بوشهر، کرمان، بلوچستان، خراسان، تهران و یزد می‌روید.

۳) ارجنک چیست و در کدام قسمت ایران می‌روید؟

درختچه‌ای گسترده خاردار شونده یا درختی کوتاه. شاخچه‌های جوان بدون کرک یا کم و بیش کرکدار، در حالت مسن قرمز شونده – قهوه‌ای، زرد شونده – قهوه‌ای یا قهوه‌ای مایل به خاکستری، صاف. برگها به طول تا ۵ به عرض ۱/۵ سانتی‌متر و گلها آشکارا دمگل دار و… . این درخت بادام در کرمانشاه، اراک، اصفهان، چهارمحال بختیاری، لرستان، کهکیلویه بویراحمد، فارس می‌روید.